مورجیّه (از عربی-امید، آرزو، چشم‌داشت) ، یکی از تعلیماتهای دینی و اخلاقییست، که در شریعت اسلام مسئلة آزادی اراده را به طور خاص حل نموده است. معتزلیان تأکید می‌کردند، که شخص گناه سخت صادرکرده کافر ن­میشند، امّا اهل خارجیه ثابت می‌نمودند، که این قبیل شخص مسلمان کافر می‌شود. بر خلاف …

موسرّع (عربی-در دوطبقه ساختن) ، بیتیست، که هر دو مصرع آن قافیه داشته باشد. بعضی شاعران قصیده‌سرا در داخل یک قصیده دو و یا زیاده از آن بیت موسرّع آورده‌اند یا این که تجدید مطلع کرده‌اند. در قصیده‌ای، که دو بیت موسرّع دارد، مطلع دوّم بعد از اتمام تغزّل آورده …

مورغشوربا، یک نوع طعام میل­لیست. مرغ را پر کنده (در کوهیس­تان پوستش را کنده) به دیگ می‌‌اندازند و مثل خامشوربا در آتش پست می‌پزند. به آن موافق طبع پیاز، سبزی، کرتاشکه، بعضاً کمی برنج یا اوگرا نیز همراه می‌کنند. مرغ‌شوربا را اکثر وقت همچون طعام پرهیزی می‌پزپد. م. خامیدجاناوه.

موسمّت (عربی-در رشته مروارید کشیدن) ، یک نوع شعریست، که از بندهای چوداگانه ترکیب یافته، مصرع آخر هر بند با مصرع آخر بند یکم همقافیه می‌آید (ه‌اه‌اس، بّبّبس. . .): خیزید و خز آرید، که هنگام خزان است.  باد خنک از جانب خوارزم وزان است.  ان برگ خزان است، که …

مورغوتچ، دیهه‌ای است در ساویت قشلاق راوند ریانی ونج ولایت اوطانامی بدخشان کوهی. تیرّیتاریة ساوخاز «سعیزد 20-ام پرتیه». از مکرغوتچه تا مرکز ساویت قشلاق 4 کیلومتر، تا ریان 57 کیلومتر. اهالی‌اش 245 نفر. (1981) ، تاجیکان. دیهه مکتب 8-ساله و کتابخانه دارد. ساحه‌های اساسی خواجگی-چارواداری، غلّه‌کاری و باغ و تاکداری. …

موسمّن (عربی-هشتگانه، خشتایی) ، نوعی از صنعتهای لفظی شعر فارس-تاجیک، که هشتخانه یا هشت در هشت نیز می‌نامند. موافق این صنعت شعر هشتمیسری را به هشت پارچة ترنمی چنان تقسیم می‌کنند، که هر مصرع در ارز و طول یک خیل خوانده می‌شود: ین گونه شعر اگر از شش مصره و …

مورغپروری، پرّندپ ا ر و ا ر ی، ساحة هیواناتپروری، که وظیفة آن پرورش پرّنده‌های خواجگی قشلاق (مورگ، مرغابی، غاز، مرغ مرجان و مرغ سلطانی) می‌باشد. مقصد اساسی م. عورغپروری استحصال تخم و گوشت بوده، استحصال پر و تیبیت محصولات علاوگی آن است. تقریبن 3 هزار سال پیش اوّلین بار …

موسلسله (عربی-آیینة زنجیربند) ، برجیست در نیمکرة شمالی آس­مان. در استرانامیة کلاسیکی شرق با نام مرآتولموسلسله، امراتولموسلسله نیز دچار می‌آید، که مرادف لاتینی‌اش اندرامیده می‌باشد. نگرید نیز اندرامیده.

مورغابی، یک گروه مرغهای گوناگون‌جنس را گویند، که به عایلة مرغهای آبی غازمانند منسوبند. وزنش 300-1700 گرمّ. به تمام عالم پهن شده است. از روی ساخت و خصوصیتهای بیولوگی و استحصالی مرغابی حقیقی، غوطگرک و کراخل می‌شود. مرغابی حقیقی یا دریایی به آب غته ز­ده نمی‌تواند. در خشکی یا جایهای …

موسلّس (عربی-سه‌گانه، سی­تایی) ، یک نوع شعر است، که از یک­چند بند عبارت بوده، هر بن­د آن از سه مصرع ترکیب می‌یابد. مثلث خمچون شکل مستقل شعری در نظم کلاسیکی فارس-تاجیک پس از عصر 15 رواج یافت. موشفیکی ایجادکار جنر مثلث دانسته شده است. مثلث مشفقی 14 بند داشته، دو …