نقاب (ار. -پرده، روپوش، چشمبند، چادر) ، 1) اسبابیست با تصویر بشرة هیوانات و مخلوقات اساطیری، که شبلان بزم خرسندی به رویی می‌کشند. نقاب را از کرتان، پلستمسّه، گل و دیگر چیزها ساختن ممکن. نقاب در زمانهای قدیم هنگام شکار و مراسمها استفاده می‌شد. بعدتر نقاب را همچون عنصر گریم …

نیشوسپ، دیهه، مرکز ساویت قشلاق درمارخت ریان شغنان وبک. تیرّیتاریة س.-ا «شغنان». از نیشوسپ تا مرکز ری­ان 25 کم؛ راه آسفالتپوش. اهالی‌اش 900 نفر (1982) ، تاجیکان. دیهه مکتب میانه، کلوب، کتابخانه، پونکت طبّی، شعبة علاقه دارد. ساکنانش با دهقانی (غلّه‌کاری، باغداری، آبچه‌کاری) مشغولند. زمینها از دریاچة نیشوسپدره آبیاری می‌شوند.

«نیشتر عشق» تذکره‌ایست، که هوسینقولّخان عظیمابادی سال 1918/19 در هندوستان تألیف کرده است. از مقدّمه و 28 باب (موافق حروف الفبای عربی) عبارت است، که مؤلف آنها را «نیشتر» نامیده است. در موقد­دیمه مؤلف از نیت ترتیب دا­دن تذکره‌، از سفرها و ملاقاتهایش با شاعر و نویسندگان معاصر، جمع‌آوری نمونه‌های …

نشاط اصفهانی (1761/62، اصفهان-1828/29) ، شاعر ایرانی. اییام کودکی و تحصیل ابتدای‌اش در زادگاهش گذشته است. به زبان و ادبیات فارس دلبستگی داشت و در این دو فن دانش کافی اندوخت. زبانهای عربی و ترکی را هم به خوبی از خود نمود؛ در علمهای منطق، ریاضی و علوم دینی از …

نیشاپور شهریست در شمال و شرق ایران، در آستان (ولایت) خراسان. اهالی‌اش 35 هزار نفر (1971). به واسطة راه آهن و راههای اتومبیلگرد با تهران و مشهد علاقه‌مند است. مرکز ناحیة زراعت (پخته، رستنیهای روغنده) ، باغ و تاکزار و چاروا. صناعت خوراکواری و چرم دارد. در نزدیکی (نیشاپور کان …

نیشایهایی، که در لباس نظامی دوخته یا چسپانده شده، به رتبه و درجة خذمتچیان حربی اشارت می‌کنند و به کدام نوع قشون تعلق داشتن آنها را نشان می‌دهند. نشانهای حربی را در ا.ج.ش.س. پریزیدیوم ساویت عالین ا.ج.ش.س. مقرّر می‌کند. در ارمیه‌های حاضره پاگانها، نشان کلّه‌پوشها، پیتلیتسه‌ها-ایمبلیمه‌ها، نشانهای سر سنگی و …

نادیره (تخلّصش؛ نامش ماهلراییم؛ 1792، اندیجان-1842، خوجند) ، شاعرة ازبک و تاجیک. از عایلة اشراف. زوجة عمرخان امیری (1809-1922). به ازبکی و تاجیکی شعر می‌گفت. شعرهای تاجیکیش را با تخلّص «مکنونه» یا «کامله» می‌نوشت. بعد از وفات عمرخان پسر 14-سالة او محمّدعلیخان به تخت نشست. لیکن دولت را اساساً نادره …

نادر (تخلّ .؛ فمیلیه و نامش شنبه‌زاده جمشید؛ تولدش 20. 6. 1908، دیهه راشتقلعة pیان شغنان وبک) ، شاعر ساویتی تاجیک. از عایلة دهقان. اعضای کپسّ از سال کپسّ از سال 1931. انیویرسیتیت کمونیستی آسیای میانه را ختم کرد (1932). سالهای 1933-1940 در وظیفه‌های کاتب کامیتیت پرتیوی ریان شغنان، مدیر …

نادر ملّادوست بایسونی (سال تولدش نامعلوم-وفاتش 1923) ، شای­ر تاجیک. پس از ختم مدرسه با کارهای دولتی امارت بخارا شغل ورزیده است. وه‌ای مدرّس، مفتی، اینچنین در شهر قرشی قاضی بود. تذکره‌وویسان، از جمله میرزا سلیمبیک (قسمت الحاقی «تذکره‌ت-اش-شعرا» وازید) نظم و نثر نادر را با کلمه و عبارت تومتراک …

نادیم حصاری (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، شاعر تاجیک (عصر 17). در سمرقند زندگی و ایجاد کرده است. چند مدّت در هندوستان هم اقامت داشت. نادیم حصاری شاعر قلندروشی بوده، عمر خود را با سیر و سیادت گذرانیده است. ملهدای سمرقندی خبر می‌دهد، که نادیم حصاری به کمبغلان و …