«تاریخ یمینی»

«تاریخ یمینی» اثر ابونسر اتبی، که سالهای 1020-21 به زبان عربی تألیف شده است. این اثر به یمینودّوله-سلطان محمود غزنوی و پدر او سبکتیگین بخشیده شده است و برای همین هم «تاریخ یمینی» عنوان گرفته است. موضوع اساسی «تاریخ یمینی» واقعه و رویدادهای تاریخ دورة غزنویان است. مؤلف نام شاهان و امیران، منشیان و جزئیات حیات آنها را به تفصیل ذکر می‌کند، فرمان و مکاتبة آنها را عیناً می‌آرد. سال 1206 ابوشرف ناصح ابنّ ظفر ابن سعدولمونشی جرفودقانی «تاریخ یمینی» را به تاجیکی ترجمه کرده، به آن باعث با نام «خاتمه» علاوه نموده است، که واقعه‌های سالهای 1186-1207-را در بر می‌گیرد. عالم و دانشمند فارایزبان هند محمّد کرامتلی ابن هیتلی دهلوی سال 1843، مولوی محمّد فضل امام خیرابادی سالهای 1820-25، عبدالکریم اهری سالهان 1845-46 «تاریخ یمینی» را به زبانّ فارسی-تاجیکی ترجمه کرده‌اند. «تاریخ یمینی» برای آموختن تاریخ دورة غزنویان یکی از مأخذهای مهمترین می‌باشد. متن عربی «تاریخ یمینی» سال 1847 در دهلی، سال 1870 در قاهره، سال 1883 در لاهور و متی فارسی-تاجیکی آن سالهای 1855، 1956، 1966 در تهران، سال 1900 در تبریز نشر و به زبان انگلیسی ترجمه شده است.