مختلف

خلیفه (عربی-نایب، جای‌نشین) ، سردار دولت دینی و تیاکرتی مسلمانی یا خود خلافت را گویند. در عهد اوّل اسلام و در سنّی سردار جماعه مسلمانی بعضی وظیفه‌های موهمّد را به عهده داشت. هر یک خلیفه باید از طرف جماعه انتخاب می‌شد و حیات آن را موافق شریعت به راه می‌ماید. …

کارکتر، نگرید خصلت.

خندروس، نگرید جوگندم.

خمبه، کولی، جای مخصوصیست، که در آن آرد و غلّه را ذخیره کنند. آن را معمولاً در انبارخانه‌ها (از گج، خشت خام، گل، چوب) به شکل آخور مکعّب می‌ساختند. دیواره‌های خمبه را محکم کرده، تنها در بالایش و دیوارة پیشش برای ریختن و گرفتن محصولات سوراخی می‌گذاشتند. بعضاً خمبه را …

خلفین نفتوله اراناویچ (تولد 18. 10. 1921، کییف) ، مورخ و شرق‌شناس ساویتی، دکتر علمهای تاریخ (1962) ، پروفسور (1973). از عایلة کارگر. سال 1942 فکولتیت فیلولوژی انستیتوت پیدگاگی آسیتیة شمالی را ختم کود. از سال 1957 در انستیتوت شرق‌شناسی آکادمی فنهای ا.ج.ش.س. کار می‌کند. تدقیقات xلفین به مسئله‌های سیاست …

خلتورین ستیپن نیکالیویچ (21. 12. 1856 یا 2. 1. 1857، دیهه خلیوین (دیرتر جرولی بالا) ایزد آرلاو گوبیرنیة ویتکه، حاضره ریان خلتورین ولایت کراو-3. 4. 1882، آدیسّه) ، کارگر روس، روالیوتسیانیر. از عایلة دهقان. تیره‌ماه 1875 به پاتیربورگ آمده، در کارخانه‌های صناعتی مختلف کار کرد، با روالیوسیانیرهای خلقچی علاقه برقرار …

خییام غیاث‌الدّین ابدولفته عمر ابن ابراهیم، xییام نیشاپوری، عمر ال-خییامی (18. 5. 1048، نیشاپور-4. 12. 1131، همان جا) ، شاعر، فیلسوف، ریاضی‌دان و هیعت‌شناس فارس-تاجیک؛ به طبّ، نظریة موسیقی و علم جغرافی نیز شغل داشت. احتمالاً از عایلة کاسب (خیمدوز). به قول یارهمد هوسین راشدی تبریزی-مؤلف مجموعة «طربخانه» xییام آوان …

«خریطة جواهر» تذکره‌ایست، که مظهر جان جانان تألیف کرده است (عصر 17). در آن از ایجادیات 490 شاعر بیتها، رباعیها، دوبیتیها و دیگر نوعهای شعر نمونه آورده شده‌اند. «xریتة جواهر» برای آموزش و برقرار کردن آثار پراکندة بعضی شاعران دوره‌های گوناگون ادبیات فارس-تاجیک، ادیبان فارسنزبان هندوستان اهمیت کلان دارد. «xریتة …

«فتوّتنامة سلطانی» یک اثر بزرگ پند و اخلاقی هوسین واعظ کاشفیست. در آن بیشتر صفتهای نجیب پیروان فتوّت وصف شده‌اند. مؤلف تمام فوتووّتنامه‌های پیشین را بررسی نموده، اثر نسبتاً مکمّلی در این باب آفریده است. اثر از مقدّمه و دوازده‌ باب عبارت بوتسه، مسئله‌های عمدة آیین جوانمردی، از قبیل مناسبت …

«فتوّتنامه» اثر منظوم شاعر عصر 12 عطّار، که به آیین جوانمردی (فتوّت) عاید است. از 82 بیت عبارت بوده، در بهر هزج نوشته شده است. شاعر در «فتوّتنامه» فکر و اندیشه‌های خود را عاید به آیین جوانمردی جمع‌بست نموده است. عطّار در آغاز به مردم مراجعت کرده، آنها را به …