«شرق سرخ»، نیگ. «صدای شرق».
مفصلشمس قیس راضی
شمس قیس راضی شمسالدّین محمّد ابن قیس راضی (س. تو. و وف. نامعلوم) ، ادبیاتشناس فارس-تاجیک (ا. 13) ، شمس قیسری از اهل رهای بوده، مدّت زیاد در ماوراءالنهر و خراسان زندگی کرده است. س-های 1206-12 در بخارا و تا 1229 در مرو بود. س. 1229 به عراق رفت و …
مفصلشمس فخری
شمس فخری (تخلّ. نامش شمسالدّین محمّد ابن فخرالدّین اصفهانی؛ س. تو. و وف. نامعلوم) ، شاعر، ادبیاتشناس و لغتنویس فارس-تاجیک (ا. 14). زندگی و فعالیّت ادبیاش در شیراز، اصفهان، لورستان و قُم گذشته است. میراث منظوم شمس فخری اساساً از قصیده و اشعار لیریکی عبارت میباشد، که اکثراً در مدّ …
مفصلشمپالьان جن فرنسوه
شمپالان (champollion) جن فرنسوه (24. 12. 1790، فیجک-4. 3، 1832، پریج) ، عالم فرنسوی، اساسگذار مصرشناسیست. پس از آموزیش و تدقیق بسیارسالة سنگ رازیتّه سینت. 1822 پرینتسیپهای اساسی رمزکُشایی خط هیروگلیفی مصریان قدیم را بیان نمود. مؤلف اوّلین گرمّتیکة زبان مصری قدیم میباشد. اعضای فخری اف پتربورگ (1826).
مفصلدیمنة شماخقلعه
شماخقلع، دمنة منسوب به عصرهای 13-14، که 50 کم غربتر ش. کهنه-اورگنج رسّ ترکم. واقع است. دمنه را س. 1946 س. پ. تالستاو کشف نمود. س. 1948 آن را باستانشناسان ایکسپیدیتسیة آرشیالوگی و اتنوگرافی خوارزم تدقیق نمودهاند. اساس دمنه را باقیماندة قلعة ابتدای عصرهای میانه تشکیل میدهد. قلعه راستکنجه بوده، …
مفصلشمالی دهستانی
شمالی دهستانی (س. تو. و وف. نامعلوم) ، شاعر فارس-تاجیک. در نیمة اوّ. ا. 12 عمر به cap برده است. پس از کسب کمال و سفر به یکچند شهر خراسان در ش. مازندران ساکن شد و از آن جا به ممدوحان قصیدهها فرستاده، تأمین معاش میکرد. با ادیب صابر ترمذی …
مفصلشمّامه
شمّام، نام دیگر دستنبویی.
مفصلبولهیسم گرگانی
بولهیسم گرگانی خواجه احمد ابن حسن (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر فارس-تاجیک (آخر عصر 10-ابتدای عصر 11). ابولهسیم گرگانی در آوان جوانی به آموختن علم و حکمت زمان خود توجّه زیاد داشته، شعر را نیکو میسروده است. ناسیر خسرو در اثر خود «جامع-ال-حکمتین» او را به نیکی یاد …
مفصلشمیم خیرالله
شمیم خیرالله (س. تو. و وف. نامعلوم) ، شاعر تاجیک (ا. 17). از دایرة هنرمندان. چندی با کسب آفتابسازی مشغول بوده است. سپس در دربار عبدالعزیزخان (حکمر. 1645-81) تا به تخت نشستن حکمران دیگر خدمت کرد. آخر عمرش را در فقیری و ناداری گوزرانیده است. ز آثار شمیم قطعهها و …
مفصلبولهول
بولهول: 1) هیکل بزرگ مخلوق خیالی (روح محافظ، تجس-سومکنندة حاکمیت شاهی) ، که تنهاش به شیر و سرش به سر آدم یا هیوان مقدّس مانند تصویر یافته است. یکی از بزرگترین ابوالهولها در جیزه نزدیکی اهرام خیفرین (عصر 28 تا میلاد) واقع است، که برش 17 متر و بلندیاش 38 …
مفصل