زیست شناسی

تنخورک، کرمیتنه، کرمینة گمبوسکهای قیرساسیست، که به زراعتهای خواجگی قشلاق و بیشه‌زار ضرر می‌رساند. بدنش باریک و دراز و استوانشکل (بعضاً پهن) ، پوستش غفس رخ-رخ، رنگش زرد، دارچینی، سیاهتاب (بعضاً خاکستری)؛ سه جفت پای درازیشان یک‌خِله دارد. در ا.ج.ش.س. زیاده از 50 نمود تنخورک ضرررسان وامیخورد. آنها عادتاً در …

تنسفیدک یک نوع انگور محلییست. برگش 5-پرّة میده، گلش دوجنسه، خوشه‌اش حجماً هرخِله (اندریک از 139 تا 186 گ) ، دانه‌اش میانه، سبز زردتاب، پوستش نفیس، سیراب و شیرین (قندش 17، 6%) ، 2-3 دانه تخم (خاکستری گلابی) دارد. 42%-ا نوده‌هایش حاصل‌ده، تاکش کم‌حاصل (از هر گه 30-70 س). برای …

تنند، تنند و، گپده، عنکبوت، تارتنک.

تمر هندی سوبا، سوبّار، خرمای هندی، انبله جنجه، تمریند (تmarindus indica) ، درختیست از عایلة لوبیایها. تا 40 م قد می‌کشد؛ برگش پرمانند، گلش زردتاب، غلافکش سیراب و سیرشیره (30-40% قند، ویتامین س. ، کیسلاته‌های آرگنیکی دارد) ، شیرین و اندک ناردان. تمر هندی خودرویی در ناحیه‌های تراپیکی افریکه و …

تمر، تم را، فنیق، فینیکس (رhایnix) ، جنس رستنیهای درختمانندیست از عایلة نخلها. تنه‌اش را باقیماندة دومچة برگ پوشانده است. در نوگ تنه انبوه برگهای پرمانند کلان جایگیر است. گلش یک‌جنسه، توسط شمال گردآلود می‌شود. میوه‌اش دانک سخت دارد. میوة بعضی نوعهای تمر را می‌خورند. در دنیا زیاده از 15 …

تماشاکد و (lagenaria) ، یک نوع زراعت پالیزیست (از عایلة کدوها). پلکش خیلی دراز می‌شود. تماشاکد و گوناگون‌شکل (مورودشکل، زوغوتشکل و غیره) است. در بنسیار مملکتهای آسیا و افریکه از تماشاکد و ظرفهای گوناگون، اسبابهای موسیقی (مثلاً، نقارة تم-تم) ، چلیم، ناسدان و غیره می‌سازند. حاصل نورس تماشاکد و را …

تمارض، بیمارتراشی خود را بیمار وانمود کردن آدم را گویند. تمارض ساخته و پتالاگی می‌شود. تماروز ساخته مقصد غرضناک دارد (گرفتن یارم‌پولی برای آدمان «غیر قابل محنت»، از خذمت حربی سرکشی کردن و غیره). تمارض پتالاگی یکی از علامتهای بیماریست.

تماکو، تنباکو (nicotiana) ، جنس گیاههای یکساله و بتّه‌ای است از عایلة اورنجیها. برگش بی‌دندانه، گلش گوناگون‌رنگ، غوزه‌اش سیرتوخم. در دنیا بیش از 60 نمود تماکو می‌روید. در ا.ج.ش.س. 2 نمود آن را می‌پرورند. در بسیار کشورهای دنیا چون گیاه نشئه‌مندی کشت می‌کنند. بعضاً از تماکو خودرویی نیز چلیم تییار …

تدهین (عربی-چرب کردن) ، در طبّ قدیم به بدن مالیدن روغن یا با کف روغن‌آلود مالش دادن بدن را گویند. نگرید نیز مسح.

تگابی، چشم گاو، چشمک گاوک، چشم گوساله، یکدانة سیاه، یک نوع انگور محلیست. در ولایت لنین‌‌آباد (اساساً ریانهای خجند، پنجکینت، عورا تپّه) ، ریان قوقند ولایت فرغانة رسّ ازبکستان و ولایتهای جمبول و المه‌اتای رسّ قزاقستان معمول شده است. تاکش تیزسبز، 43-63% نوده‌هایش حاصل‌ده. برگش میانه، مدوّر پنج‌پرّه (قطرش 18-22 …