ویلایت ریزن

ریزن، ولایتیست در هیت رسفسر. 26 سپتامبر 1937 تشکیل شده است. مساحیتش 39، 6 هزار کم3 اهالی‌اش 1328 هزار نفر (1983). ولایت 25 ریان، 12 شهر و 28 پتش دارد. مرکزش شهر ریزن. ولایت با آردین لنین (1958) مکافاتانیده شده است.
‌طبیعت. ولایت در مرکز قسم اروپای ا.ج.ش.س.، در حوزة مجرای میانه و پایان‌آب دریای آکه واقع گردیده است. ستق ولایت اساساً هموار. قسم شمالی آن (ساحل چپ آکه) در پستخمی می‌شیره (بلندی‌اش 80-100 م، در جنوب تا 120-130 م) واقع است. در قسم شرقی ساحل راست آکه همواری آکه و دان (بلندی‌اش تا 180 م) جایی گرفته است. در قسم غربی شاخة بلندیهای روس میانه (به-لندی‌اش تا 237 م) طول کشیده است. ثروتهای زیرزمینی: انگشت بر، تارف، آهک‌سنگ، گل، peگ. اقلیمش کانتینینتی، زمستانش معتدل خنک و تابستانش گرم. حرارت میانة ژوئیه 19. 2°س. ژانویه-11°c در شمال و شرق و-10، 3°س در جنوب و غرب بارشات سالانه 450-500 مّ.

دریای اساسی‌اش-آکه. کولهای کلانش: ولیکایی، بیلایی، چیارنایی. خاکش اساساً خاکستررنگ، خاکستررنگ بیشگی و سیاه‌خاک. 24% تیرّیتاریة ولایت بیشه‌زار است. در ریزن پستخمی می‌شیره بیشه‌های کلان جایی دارند. پیشه‌ها اساساً از درختان سوزن‌برگ و پهنبرگ عبارتند. در بیشه سنجاب، روباه، خرگوش، گرگ، گراز، شاهگوزن هست. دریا و کولهایش ماهیهای گوناگون دارد. در حوزة دیار پره قوروق آکه تشکیل شده است.
هالی. در ریزن اساساً روسها زندگی می‌کنند. زیچی میانة اهالی در 1 کم2 34 نفر (1979). 58% اهالی در شهرها زندگی می‌کند. شهرهای کلان: ریزن، کسیماو، سکاپین و سساوا.
خاجگی. تا روالوتسیة کبیر سوسیالیستی اکتبر ریزن ناحیة قفاماندة اگرری بود. در دورة حاکمیت ساویتی ریزن به ناحیة کلان اندوستریلی تبدل یافت. محصولات عمومی صناعت کلان سال 1974 نظر به سال 1913-م 185 مراتبه افزود. به جای خواجگیهای خرد و پراکندة دهقانی خواجگی قشلاق پراقتدار سوسیالنستی دارای تکنیکة نوترین برپا شده است. ولایت غلّه، کرتاشکه، سبزه‌وات، می‌ده پرورش می‌کود؛ ساحة چارواداری نیز ترقّی یافته است. تاتس-های دیگیلیوسک و ناواریزنسک، گراس-ا ریزن ولایت را با قوّة الکتر تأمین می‌کنند. بیشتر صناعت ماشینسازی و کارکرد متال، کارکرد نیفت، شیمی، مصالح بناکاری، سوزشواری، سبک و خوراکواری ترقّی کرده است.
در ریزن گندم، جو، کرتاشکه، لبلبو قند، برای خوراک چاروا بیخ‌میوه می‌کارند. در ساحلهای دریای آکه خواجگیهای کلان سبزه‌وات‌کاری تشکیل شده‌اند. ساوخازهای کلان باغداری نیز دستند. به می‌لیارتسیة زمین اهمیت کلان داده می‌شود. چارواداری ساحة مهم خواجگی قشلاق ریزن می‌باشد. سال 1975 در ریزن 808 هزار cap گاو، 396 هزار cap خوک، 368 هزار cap گوسفند بود.
تول راه آهن 1034 کم (1974). درازی راههای اتومبیلگرد 2888 کم. مگیسترل اتومبیلگرد مسکو-کویبیشیف و مسکو-والگاگرد تیرّیتاریّت ریزن را بریده می‌گذرد.

مکتب، مؤسسه‌های علمی و مدنی. نگهداری تندرستی. سال تحصیل 1974/1975 در 1413 مکتب معلومات عمومی ریزن 233، 3 طلبه، در 37 آموزشگاد کسبهای تکنیکی 15، 2 هزار طلبه، در 29 مکتب میانة مخصوص 28، 6 هزار طلبه، در 4 مکتب عالی (انستیتوتهای رادیوتینیکی، خواجگی قشلاق، طبّی، پیدگاگی-همه‌اش در ریزن) 18، 5 هزار استودینت می‌خواند. سال 1975 در 538 مؤسسة تامکتبی زیاده از 49، 3 هزار کودک تربیه یافت. مؤسسه‌های کلان علمی ولایت-انستیتوت عمومی‌اتّفاقی تدقیقات علمی لایحه‌کشی دایر به تشکیل و اقتصادیات تأمینات مادّی و-تکنیکی خواجگی قشلاق، تکنولوژی نگاهداری و استفادة نوریها و خیمیکتهای زهرناک در ریزن، ستنسیة منطقوی تجربوی و می‌لیارتیوی می‌شیره در سالاتچه، انستیتوت پرورش زنبور عسل در شهر ریبنیی، انستیتوت تدقیقات علمی عمومی‌اتّفاقی اسپ‌پروری در ریبنیی، ستنسیة تجربوی ولایتی خواجگی قشلاق در ریان ریزن، 1975 در ریزن 1019 کتابخانة عامّوی، موزیی بدیعی ولایتی، موزیی-قوروق تاریخی و معماری، پلنیتریه، قوروق تاریخی و آرشیالوگی «ستریه ریزن»، موزیّهای کشورشناسی، خانه-موزیی صدرالدّین عینی اسینین ،. خانه-موزیی اکه‌د. ا. پ. پاول‌اف؛ 3 تئاتر (تئاتر درمه، تئاتر لختک، تئاتر تماشابینان جوان)؛ 1519 کلوب، 1306 دستگاه کینانمایشدیهی، قصر پیانیران، 3 خانة پیانیران، 5 باغ بچه‌ها، 4 ستنسیة طبیعتشناسان جوان، 5 ستنسیة تکنیکهای جوان، 17 مکتب اسپورت و غیره کار می‌کرد.
سال 1975 در ریزن 164 مؤسسة طبابتی دارای 16، 2 هزار کت (11، 9 کت به 1000 اهالی) بود، که در آنها 4، 3 هزار دُختُر (1 دُختُر به 317 اهالی) کار می‌کرد؛ ولایت 5 سنتاریه، بزن توریستی دارد. گزیته‌های ولایتی «پریاکسکیه پروده» (از سال 1917) ، «ریزنسکیی کُمسومولیتس» (از سال 1920) نشر می‌شوند. ستنسیه‌های تلویزیون و رادیو دارد.