«تاریخ منثوری»

«تاریخ منثوری» (نام پُرّه‌اش «ات-تاریخ-ال-«من-سوری تلخیص-ال-کشف و-ال-بیان فی حوادث-ایز-زمان») ، اثر تاریخی دبیر و مورخ عرب محمّد ابن علی همویست، که تألیفش آوریل 1234 به انجام رسیده است. «تاریخ  منسوری» خلاصه (مختصر)-ا اثر «کشف-ال-بیان فی حوادث-ایز-زمان»  خود اوست و به ملک منثور ابراهیم (پسر حکمران شهر خیمسة بیننّهرین؛ عصر 13) اهدا گردیده است. «تاریخ  منسوری» به بابها تقسیم نشده است. آن به طرز سالنامه مرتّب گردیده است و اساساً تاریخ سلالة اییوبیان را، که عصر 13 در سوریه، فلستین و بیننّهرین حکمرانی کرده‌اند، در بر می‌گیرند. ولی در مقدّمه و یکچند صحیفة اوّل اثر اجمالاً از واقعه‌های تاریخی عصرهای 7-11 و 12، تاریخ خلیفه‌های عرب، سلاله‌های امویان، عبّاسیان، فاطمیان و غیره سخن می‌رود. در «تاریخ  منسوری» راجع به تاریخ ایران، ماوراءالنهر و خراسان نیز معلومات مختصری موجود بوده، در بارة سامانیان، غزنویان، خوارزمشاهیان، هجوم مغولها به آسیای میانه، ایران، گرجستان، آذربایجان و دیگر کشورها معلومات مفید آورده شده است. مؤلف اینچنین عاید به عالمان و نویسندگان، شاعران دور، ساختمان مقبره و مسجدها، توقف نموده است. م. دلاوراف.