تربیة اتییستی

تربیة اتییستی، یک قسم ترکیبی تربیة کمونیستی را گویند، که مقصدش تشکّل جهان‌بینی علمی و برطرف نمودن عقیده و خرافاتهای دینی آدمان می‌باشد. و. ا. لنین ترتیبات دانشهای اتییستی را قسم مهم فعالویت ایدئولوژی پرتیه می‌دانست. کانستیتوسیة ا.ج.ش.س. برابر آزادانه به جا آوردن آیین دینی ترغیب و تشویق آزادانة اتییستی را نیز کفالت می‌دهد. تربیة اتییستی زمینه‌های آبعیسکتیوی (شرایطهای مویین اجیمای و اقتصادی) و سوبژکتی (خود تأثیر تربیه به آدمان) دارد. در شرایط سوسیالیزم مترقّی زمینه‌های ضروری ابژکتیوی برای برطرف نمودن باقیماندهان دین پرّه به وجود آمده‌اند. تربیة اتییستی همچون عامل سوبژکتیوی واسطة مهم به هست تطبیق نمودن امکانیّتهای ابژکتیوی می‌باشد. پرنسیب مارکسیستی-لنینی، که آشتی‌ناپذیری به ادیالوژی دینی و مناسبت احتیاطکارانه به دینداران را در بر می‌گیرد، در تربیة اتییستی موقع مهم اشغال می‌نماید. «به مقابل خرافات دینی خیلی بااحتیاط مبارزه بردن لازم است؛ کسانی، که در این مبارزه حسیات دینی را تحقیر می‌کنند، ضرر کلان می‌رسانند» (لنین و. ا. اثرها، جلد 28، صحیفة 188).
تربیة اتییستی در شکلهای مختلف (لیکسیه، صحبتهای علی‌حدة فردی و گروهی، شب‌نشینیهای سؤال و جواب و غیره) و با واسطه‌های گوناگون (مطبوعات، رادیو، تلویزیون و غیره) برده می‌شود. مناسبت کامپلیکسی عامل اساسی بلند برداشتن ثمره‌ناکی تربیة اتییستی می‌باشد. وه‌ای تأثیر دیالکتیکی تربیة اتییستی را به دیگر قسمهای مهم تربیة کمونیستی پیش‌بینی نموده، عنصر و طلبات زیرین را در بر می‌گیرد: همه‌طرفه به حساب گرفتن سببهای باقی ماندن عرف و عادتهای دینی، تمایلهای نو در شعور دینداران، گوناگونی شکل، متد و واسطه‌های تربیة اتییستی تناسب تربیة اتییستی و اشکیشاف فعّالیّتمندی اجتماعی دینداران، مرکزانیدن فعالیّت تشکیلاتهای جمعیتی در پراسیسّ تربیة اتییستی، وجود داشتن شمارة ضروری کدرهای پراپگندستان و لیکتارها، صفتاً بهتر نمودن برنامة کارهای اتییستی و غیره.
کپسّ به تربیة اتییستی محنتکشان دقّت جدّی می‌دهد. هنوز سالهای 20 کمیسیون ضددینی کامیتیت مرکزی پرتیه عمل می‌کرد. در نزد شعبة اگیتسیه و پراپگندة کامیتیت مرکزی وکپ (ب) مجلسهای مشورتی مخصوص عاید به پراپگندة ضددیت برگزار گردیده بودند. پراگمّة پرتیه، که سعیزد 8-ام رکپ (ب) قبول نموده است، با مقصد آزاد نمودن محنتکشان از زیر تأثیر دین ضرورت گذراندن پراپگندة وسیع علمی و معرفتی و اتییستی را قید کرده است. مسئله‌های تربیة اتییستی در سعیزدهای پرتیه و پلینومهای کم کپسّ محاکمه گردیده، دایر به آن یک قطار قرارهای مخصوص کم کیسّ قبول شده‌اند.
‘پرتیة کمونیستی تاجیکستان قرارهای سعیزدها و دیگر چاره‌بینیهای کامیتیت مرکزی پرتیّه را عاید به مسئله‌های آدیالاگی سرمشق کار خود کرده، به تربیة اتییستی محنتکشان ریسپوبلیکه اهمیتی جدّی می‌دهد. به عمل تطبیق نمودن قرارهای سعیزدهای 16-20-ام پرتیة کمونیستی ریسپوبلیکه و وظیفهایی، که در قرارهای کامیتیت مرکزی پرتیة کمونیستی تاجیکستان «عاید به پرزور نمودن تربیة اتییستی در بین اهالی» (16 آوریل 1966) ، «در بارة وضعیت پراپگندة علمی-اتییستی و کارهای ضددینی در بین محنتکشان ریان پنج» 121 مة 1971) ، «چاره‌بینیها عاید به مستحکم نمودن تربیة اتییستی محنتکشان» (که 18 آگوست 1971 از طرف بیورای کامیتیت مرکزی پرتیة کمونیستی تاجیکستان تصدیق گردیده بود) به میان گذاشته شده‌اند، ثمره‌ناکی تربیة اتییستی اهالی ریسپوبلیکه را بلند برداشته، برای برطرف نمودن کمبودیهای موجودة این ساحه مساعدت نمودند. در تحریر نو پراگرمّة کپسّ، که آن را سعید 27 کپسّ تصدیق کرده است، گفته می‌شود؛ «پرتیه طرفدار بی‌کم و کاست رعایه شدن گرنتیه‌های کانستیتوسیانی آزادی اعتقاد بوده، کوششهای بر ضرر منفعتهای جمعیت و شخص استفاده بردن آن را محکوم می‌کند. وسعت دادن فعالیّت محنتی و جمعیّتی مردم، معرفتناک کردن آنها، همه‌جانبه پهن کردن عادت و مراسمهای نو ساویتی قسم مهم ترکیبی تربیة کمونیستی می‌باشد».
ر. مجیداف.