ریوالیوتسیة مدنی

ریوالیوتسیة مدنی، قسم ترکیبی دگرگونیهای سوسیالیستی، تبدّلات کلّی در انکشاف معنوی جمعیت. مقصد روالوتسیة مدنی سوسیالیستی بنیاد زینة بلند مدنیت، برخوردار شدن عامّة محنتکشان از نعمتهای معنوی و تبدل آنها از استعمالکنندگان به آفرندگان ثروتهای معنوی می‌باشد. روالوتسیة مدنی سوسیالیستی شرایطی را موهییا می‌سازد، که در آن هر فرد جمعیت از نعمتهای معنوی بی هیچ ممانعت استفاده برده می‌تواند.

ساس‌گذاران مارکسیزم ضرورت دیگرگویسازیهای مدنی را هنوز در «منیفیست پرتیة کمونیستی» تأکید کرده بودند. آنها نشان دادند، که روالوتسیه باید نه تنها حیات اقتصادی و سیاسی، بلکه حیات معنوی صنف انقلابی را نیز دگرگون ساخته، آن را از هر گونه فساد و عنصرهای ارتجاعی زمان گذشته تازه کند.

ولدیمیر الیچ لنین تعلیمات را در بارة روالوتسیة مدنی سوسیالیستی همچون دورة ضروری «انکشاف جمعیت» کار کرده برآمده، این مفهوم را در مقالة «در بارة کا-آپیرسیه» اوّلین بار استفاده نموده است. بعد از روالوتسیة کبیر سوسیالیستی اکتبر ولاديمير الیچ لنین فکر اساسگ و-زاران مارکسیزم را انکشاف داده، بر خلاف عقیده‌های اپورتونیستی و چپگری پراگرمّة عظیم دگرگونسازیهای مدنی را پیشنهاد نمود. روالوتسیة مدنی سوسیالیستی در سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س. با تغییر و دگرگونسازی کلّی حیات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی علاقه‌مند بوده، با راهبری پرتیة کمونیستی عملی گردید.

وزیفة مهمی، که روالوتسیة مدنی سوسیالیستی به میان گذاشت، پیش از همه، از آن عبارت بود، که عامّه را با نظریة مارکسیستی و-لنینی مسلّح ساخته، جهان‌بینی کمونیستی را اساس رفتار و کردار محنتکشان قرار دهد، حس آشتی‌ناپذیری را نسبت به باقیمانده‌های ارتجاعی جمعیّت گذشته، عقیده‌های برجوزی، اپورتونیستی، ریویزیانیستی تربیه نماید. روالوتسیة مدنی تمام مؤسسه‌های مدنی را به واسطه‌های تأثیربخش ترغیب و انتشار مدنیّت نوپ سوسیالیستی و ادیالوژی مارکسیستی-لنینی تبدل داده، عنعنه‌یو خصلتهای ارتجاعی مدنیّت کهنه را دور پرتافته، جهتهای پیشقدم آن را انکشاف داد. به جای قانونیّتهای انکشاف مدنیّت گذشته قانونیّتهای نوی را به وجود آورد، که مدنیّت سوسیالیستی و کمونیستی در اساس این قانونیّتها رونق یافته، سیستم سوسیالیستی معارف خلق، معلومات عمومی، تشکّل انتیلّیگینسیة سوسیالیستی، ادبیات و صنعت سوسیالیستی، نشو و نمای علم، تشکّل شخصیت آدم ساویتی، اخلاق کمونیستی، جهان‌بینی اتییستی و میشی سوسیالیستی محنتکه-شان را دربر می‌گیرد. روالوتسیة مدنی در سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س. باعث در یک مدّت کوتاه تاریخی انکشاف یافتن همة عنصرهان آن گردید.

در سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س. روالوتسیة مدنی از محو بی‌سوادی، تشکیل مکتب و معارف و بنیاد مؤسسه‌های مدنی آغاز یافت. در تاجیکستان این دشواریها دوچند بودند. یک جهت مهم روالوتسیة مدنی در تاجیکستان این بود، که انکشاف مدنیّت سوسیالیستی تاجیک با حلّ مسئله‌های تشکّل ملّت تاجیک وابستگی داشت. به شرافت روالوتسیة اکتبر مدنیّت شکلاً ملّی و مضموناً سوسیالیستی تشکّل یافت. در تاجیکستان شکلهای گوناگون مؤسسه‌های مدنی و-معرفتی، که به شرایط ریسپوبلیکه موافق بودند، اینچنین صنعت تئاتری کینا، ادبیات سوسیالیستی تاجیک به وجود آمدند. در ریسپوبلیکه، که درجة سوادناکی اهالی خیلی پست بود، مؤسسه‌های مدنی و معرفتی، مکتبهای عالی و میانه، نشریات کتاب و مطبوعات دورگی تأسیس یافتند. محض در نتیجة رواج مدنیّت سوسیالیستی همة آن ثروت معنوی، که خلق تاجیک در گذشته به وجود آورده بود، دسترسی عامّه گردید. کامیابی و انکشاف مدنیت در تاجیکستان تنها به شرافت یاری برادرانة همة خلقهای ساویتی، پیش از همه خلق روس تحت راهبری خردمندانة کمونیستیچیسکیه پرتیه ساویتسکاگا سایوزه میسّر گردید.

ین یاری و دستگیری عامل مهم انکشاف حیات سوسیالیستی و مدنیّت خلقهای ساویتی می‌باشد. مدنیّت سوسیالیستی تاجیک، چون مدنیّت تمام خلقهای سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س.، در اساس پرنسیبهای اینترناسیونالیزم پرولتاری ترقّی می‌کند و افاده‌کنندة مخصوصیّتهای طرز حیات سوسیالیستی می‌باشد.

تجریبة روالوتسیة مدنی در سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س.، از جمله در تاجیکستان، اهمیت مهم بینلخلقی داشته، برای او ساختمان مدنی در دیگر کشورها، خصوصاً کشورهای رو به ترقّی آسیا، افریکه و امریکا آینة عبرت می‌شود.

در نتیجة غلبة روالوتسیة مدنی حیات معنوی صنف کارگر و دهقانان کالخوزی دیگر شد. درجة معلومات، جهان‌بینی، معیشت آنها خیلی بلند گشت. در مملکت ساویتی فرق شهر و قشلاق، محنت فکری و جسمانی تدریجاً کم شده، زمینه‌های از بین رفتو این فرق فراهم آمدند. روالوتسیة مدنی به مرحلة نو ترقّیات خود، که خاص سوسیالیزم مترقّی است، داخل گردیده، بنای محتشم مدنیّت کمونیستی را به وجود می‌آرد.

دبیات: م ا ر ک س کرل. و اینگیلس فریدریخ، منیفیست پرتیة کمونیستی، کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس. اثرها، جلد 1، دوشنبه ، 1963؛ ل انین ولاديمير الیچ، در بارة روالوتسیة ما، اثرها، جلد 33؛ همان مؤلف، در بارة کااپیرسیه، اثرها، جلد 35؛ کولتورنیه روالیوتسیه و سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س. (19 (17-65) ، مسکو. ، 1967؛ ش و ک و ر آ و م. ر. ، استاریه کولتورنایی جیزن ساویتسکاگا تدجیکیستنه (1917-41 گاداف .) ، دوشنبه، 1970؛ ارنالداف ا. ن. ، کولتوره رزویتاگا ساتسیلیزمه، مسکو، 1975.             س. احمداو.