پنکریتیت (از یوو. pankreas-غدود زیر معده) ، گزک غدود زیر معده. پنکریتیت دو خیل میشود: شدید و مزمن. خیلهای زیرین پنکریتیت شدید معلومند؛ خونرو، نیکرازی، فسادی و غیره. پنکریتیت شدید از تأثیر میکربهای گوناگون سر میزند. در نتیجة از میعیر زیاد خوراک خردن، بیماریهای معده و رودة دوازدهة گوشتی و راههای زخره و جگر، تنگشوی شاخههای غدودها و غیرهها پیدا میشود.
ساس پتاتینیز پنکریتیت شدید را خود از خود هلشوی غدود زیر معده از تأثیر فیرمینتهای آن-تریپسین، خیماتریپسین، لپزه و غیره تشکیل میدهد. هنگام ویراوشوی بافتههای غدود زیر معده کینینها (مادّهایی، که فشار خون ارتیریوی را پست میکنند) حاصل میشوند؛ آنها گردش خون را در غدود ویران کرده، باعث با خون آمیخته شدن زهره و اختلال دیوارههای غدود میگردند. در وقت پنکریتیت شدید حرارت بلند میشود، شکم سخت درد میکند، دل بیحضور شده آدم بیایست قهای میکند.
پنکریتیت م و ز م ا ن از بسته شدن راههای غدود زیر معده در نتیجة بیماریهای روده به وجود میآید. هنگام جریان آن غدود زیر معده خرد و راههای آن تنگ میشود. در وقت اوج گرفتن بیماری آن طرفی، که غدود زیر معده جایگیر شده است، درد میکند. بیمار زفع دل شده، از حال میرود. پیریتانیت، دمّل، دیبیت قند و غیره باد پنکریتیتند.
م و آ ل ا ج ا: پرهیز، استفادة واسطههای زهرران، آنتیبیوتیکها، پریپرتهای ضد فیرمینتی و غیره؛ هنگام معتدلی بیماری معالجة کورارتی.
د .: ش ا ل ا گ و ر آ و ا. ا„ بالیزن پادجیلوداچنایی جیلیزы. م. ، 1970.