پنجرة کریستلی

پنجرة کریستلی، شکل فزاییست، که در کریستلّها و جسمهای کریستلّی باتربیت جایگیر شدن اتمها، یونها و مالیکوله‌ها را نشان می‌دهد. پنجرة کریستلی از یچییکه‌های المنتاری عبارت است، که در سه سمت دور تکرار می‌شوند و ساخت تام کریستلّ را به وجود می‌آرند. یچییکة ایلیمییتری وابس­ته به سیمّیتریة کریستلّ شکل پرلّیلیپیپید کجکنجه یا راست‌کنجه، پریزمة کودرتی یا شش‌کنجه، کبری دارد (نیگ. رسم). ‌اندازه‌های تیغه‌های یچییکة زلیمینتری ا، و، س-را دور عینی می‌نامند.

پنجرة کریستلی با دیگر المنتهای سیمّیت­ریه-تیرها، همواریها، مرکز سیمّیتریه نیز توصیف می‌یابد.

نیزاتراپیة خاصیت کریستلّها، شکل هموار تیغه‌های آنها، دائمیّت کنجها و دیگر قانونهای کریستلّاگرفیه! گیامیتری با موجودیّت پنجرة کریستجلّی شرح داده می‌شوند. به واسطة چِنکنیهای گیامیتری کریستلّ بزرگی کنجهای یچییکة المنتاری و در اساس قانون راسیونالیّت پرمیترها نسبت دورهای عینی را یافتن ممکن است. ‌اندازه‌های یچییکه‌ها و جایگیرشوی اتمها یا مالیکولهایی، که این ساخت را تشکیل می‌دهند، در هر یچییکه با یاری (رینتگیناگرفیه، نییترانا­گرفیه یا الکتروناگرفیه مویین کرده می‌شوند.

در یچییکة المنتاری پنجرة کریستلّی از یک (بارة المنتهای شیمیایی) تا دهها و صدها (برای پیوستهای شیمیایی) یا هزارها و حتّی میلیونها (سفیده‌ها، ویروسها) اتم جایی گرفته می‌تواند. از این رو دور اینب از یکچند ا تا صدها و هزار­ها ا می‌شود.

پنجرة کریستلی تشکیلة ستتیکی (آرام) نیست. اتمها یا مالیکولهایی، که پنجرة کریستلّی را تشکیل می‌کنند، در نزدیکی حالت موازنت لپّیده می‌ایستند و طبیعت این لپّش (دینامیکم پنجرة کریستلّی) به سیمّیتریه، جایگیرشوی اتمها، انرژیة بندها وابسته است. برابر افزایش حرارت لپّشهای ذره‌ها زورتر می‌شوند و این حال باعث ویرانشوی پنجرة کریستلّی و به مایع مبدّل شدن مادّه می‌گردد.

ساخت واقعی کریستلّ همیشه از سخیمة ایده‌آلی، که در مفهوم پنجرة کریستلی تجسم می‌یابد، فرق می‌کند. از جمله در کریستلّهای واقعی همیشه نقصهای گوناگون، به مانند غشتامها، وکنسیه‌ها، دیسلاکتسیه‌ها و غیره‌ها موجودند.