اسار کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس جمعآوری، چاپ، انتشار و آموختن میراث غایوی و ادبی اساسگذاران کمونیزم علمی یکی از شرطهای مهم از جهت ایدئولوژی تقویت دادن حرکت بینلخلقی کارگری میباشد. یک قطار اثرهای مشترک کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس هنگام در قید حیات بودن آنها در شکل کتاب علیحده چاپ شدهاند (بیشتر بی نام مؤلف): «خاندان ولیان، یا تنقید تنقید تنقیدی» (1845) ، «منیفیست پرتیة کمونیستی 1848، 1872، 1883، 1890، 1891، 1894) و غیره؛ اثرهای کرل مرکس: «قشّاقی فلسفه» (1847) ، «هجدهوم بریومیر لوی بانپرت» (1852، 1869) ، «دایر به تنقید اقتصاد سیاسی» (نشر اوّلهاش 1859) ، «کاپیتال» (جلدی1 1867) ، «جنگ گرجدنی در فرنسیه» (1871، نشر 3) و غیره؛ اثرهای اینگیلس: «احوال صنف کارگر در انگلیه» (1845، 1848، 1892) ، «جنگ دهقانان در ژرمنیه» (1870، 1875) ، «انت-دیورینگ» (1878، 1886، 1894) ، «انکشاف سوسیالیزم از اتاپیه به علم» (1880) ، «پیدایش عایله، مالکیّت خصوصی و دولت» (1884، 1886، 1889، 1891، 1892، 1894) ، «لیودویگ فیییربخ و انجام فلسفة کلاسیکی نیمیس» 1888) و غیره.
سدها مقالههای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس در مطبوعات دورگی پراگریسّیوی و دیماکرتی پرولتاریت ژرمنیه، بریتنیة کبیر. فرنسیه، شتتهای متّحدة امریکا، اتلیه، اسپنیه و دیگر مملکتها نشر شدهاند. ترجمة روسی بعزی مقالههای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس در صحیفههای جرنل «نرادنایی دیلا»، «ویستنیک نرادنایی وال*. «ساتسیل-دموکرات» و غیره درج گردید.
ز ابتدای سالهای 80 عصر 19 cap کرده در خود روسیه نیز نشر اثر-های کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس (بیشتر پنهانی) به راه مانده میشود. کروجاکهای مارکسیستی مسکو، پیتیربورگ، نیجنیی ناوگاراد، ثمره، قزان، کییف، خرکاو و شهرهای دیگر «منیفیست پرتیة کامّونیستی» و اثرهای دیگر را نشر نمودهاند. تا سال 1905 «کاپیتال» (جلد 1 سال 1872، جلد 2 سال 1885، جلد 3 سال 1896) ، «پیدایش عایله، مالکیّت خصوصی و دولت»، «دایر به تنقید اقتصادی سیاسی»، «قشّاقی فلسفه»، «انت-دیورینگ» آشکارا چاپ شدهاند. ولاديمير الیچ لنین در نشر و انتشار میراث ادبی کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس در روسیه سهم کلان گذاشته است.
و «جنگ گرجدنی در فرنسیه» (1905) ، «بکنینچیان در سر کار» (1905 و 1906) ، مکتوب «مرکس به کوگیلمن (1907) ، مکتوب مرکس و اینگیلس به زارگی (1907) را به چاپ تهیه کرده است. بعد غلبة روالوتسیة کبیر سوسیالیستی اکتبر در نشر اثرهای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس دورة نو cap شد. سالهای 1918-22 در روسیه ساویتی برای چاپ و انتشار اثرهای 28-جلده کوشش کرده شده است. در این سالها از سبب نبودن تجربة علمی فقط 4 جلدش چاپ شد. سال 1921 با تشبث ولاديمير الیچ لنین در مسکو انستیتوی کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس تأسیس کرده شد (بعدتر انستیتوت مرکس-اینگیلس-لنین، حالا انستیتوت مارکسیزم-لنینیزم در نزد کامیتیت مرکزی کپسّ).
ینستیتوت مذکور اوّلین در جهان مرکز علمی عاید به جمع نمودن، آموختن و انتشار اثرهای کلاسیکان مارکسیزم گردید. انستیتوت سالهای 1928-46 با قرار سعیزد 13 رکپ (ب) نشر یکم اثرهای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس را عبارت از 29 جلد (34 کتاب) به زبان روسی چاپ نمود، نشر مذکور 1247 اثر و 3298 مکتوب اساسگذاران. مارکسیزم را دربر میگرفت. در یک وقت متریالهای تییار در جلد «آرشیو مرکس و اینگیلس» چاپ شدند. سالهای 30 و 50“اثرهای منتخب ”-ا کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس عبارت از دو جلد، «مکتوبهای منتخب» » کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس، «مکتوب کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس در بارة «کپیتل»، «مکاتبة کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس با خادمان سیاسی روس» نشر شدهاند. بسیار اثرهای پیش نامعلوم کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس بعد انتشار آثار آنها دریافت شدند.
در سالهای بعدجنگی انستیتوت مقدار زیاد مکتوب و دستخطهای نو را به دست آورد. ضرورت نشر 2 به میان آمد. نشر دوّم، که با قرار کامیتیت مرکزی کپسّ سالهای 1955-66 (جلدهای اساسی) و سالهای 1957-82 (جلدهای علاوگی) به عمل برآورده شد، از 39 جلد عبارت سوده، 1600 اثر و قرپب 4000 مکتوب را در بر میگیرد. این نشر از همه پُرّة (در خودود 1500 جزء چاپی) میراث ادبی و مکاتبة کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس است.
سال 1982 جلد آخرین علاوگی نشر دوّم روسی اثرهای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس از چاپ برآمد. حالا نشر دوّم اثرهای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس از 39 جلد (54 کتاب) عبارت میباشد.
در برابر نشر اثرهای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس در ا.ج.ش.س. مون7 تخبات بسیارجلده-جلدهای «ارخیو کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس»، «اثرهای نخستین کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس»، مجموعة تیمتیکی و اثرهای علیحدة آنها با نسخة زیاد به زبان روسی و دیگر زبانهای خلق-های ساویتی به طبع رسیدهاند. عموماً در سالهای 1917-1982 اثرهای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس در ا.ج.ش.س. 3521 مراتبه به 97 زبان خلقهای ساویتی و خلقهای مملکتخای خارجی نشر شدهاند، که نسخة یکجایه آنها 131 میلیون و 175 خزار میباشد.
سرهای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس را در اکثریّت مملکتهای جهان نیز با نسخة زیاد چاپ کرده، قوم و ملّتهای گوناگون مطالعه مینمایند. اثرهای آنها عموماً به 112 زبان خلقهای جهان نشر شودهاند.
سال 1983 خلقهای مملکتهای ساتسیلیستی، حرکت بینلخلقی کمونیستی و کارگری، تمام انسانیّت ترقّیپرور 165-سالگی زادروز و 100-سالگی روز وفات کرل مرکس را جشن گرفتند. به این مناسبت یک قطار اثرهای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس به زبانهای خلقهای ساویتی چاپ شدند. آثار بیزوال کلاسیکانی مارکسیزم-لنینیزم کامیابی عالیترین افکار انسانی و تمدّن جهانی، ثروت بیبهای حرکت بینلخلقی کمونیستی و کارگری و تمام انسانیّت ترقّیپرور میباشد.
اموزیش تعلیمات کرل مرکس، فریدریخ اینگیلس و ولاديمير الیچ لنین برای خلق ساویتی احتیاجات همیشگة معنویست. مارکسیزم-لنینیزم رهنمای توانای خلق ساویتی در ساختمان کمونیزم میباشد. ادیایخای جاودانی مارکسیزم-لنینیزم برای همی خلقهایی، که برای بنیاد جمعیّتن سوسیالیستی و کمونیستی خذمت میکنند، به صفت دستور بزرگ نظریهوی خذمت میکنند.
اسار کرل م ا ر ک س و فریدریخ اینگیلس به زبان تا ج ا که. . بعد تشکیل یافتنی نشریات دولتی تاجیکستان سال 1925 برای به زبان تاجیکی منتظم نشر نمودن ادبیات مارکسیستی شرایط فراهم آمد. سال 1933 به مناسبت 115-سالگی زادروز کرل مرکس اوّلین بار مجموعة مقالههای فریدریخ اینگیلس «در بارة مرکس و مارکسیزم» (14-ام مارت سال 1883) ، «مکتوب در بارة وفات کرل مرکس»، مجموع مقالههای، فریدریخ اینگیلس و ولاديمير الیچ لنین «در بارة مرکس و مارکسیزم» به زبان تاجیکی نشر شدند (22 هزار نسخه).
سال 1940 «منیفیست پرتیة کامّونیستی، ک به آن «استو اتّفاق کمونیستانی و اثر فریدریخ اینگیلس «پرنسیبخای کمونیزم الاوشوده بودند، اینچنین اثرهای کرل مرکس «تنقید پراگرمّة گاته»، فریدریخ اینگیلس «در بارة متریالیه-م تاریخی» (از سرسخن کتاب «انکشپاف سوسیالیزم از اتاپیه به علم») به تانیکی از چاپ برآمدند (14 هزار نسخه). سال 1948 «منیفیست پرتیة کمونیست» دو مراتبه (10 هزار نسخه) به زبان تاجیکی نشر_ گردید. سالهای 1952-60 باز 12 نامگویی اثرهای کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس به زبان تاجیکی نشر شودند (79 هزار نسخه).
بعدتر فیلیل تاجیکستانی امل اثرهای منتخب کرل مرکس’ و فریدریخ اینگیلس را در دو جلد به زبان تاجیکی به نشر تییار نمود، که نشریات دولتی تاجیکستان جلد یکم را سال 1963 و جلد دویوم را 1965 از چاپ برآورد. تیرج خر جلد 5 هزار نسخگی بود. به منتخبات دوجلده 38 اثر و 20 مکتوب کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس داخیل شدهاند.
مینبعد اثرهای زیرین اساسگذاران کمونیزم علمی به زبان تاجیکی نشر شدهاند: کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس «منیفیست پرتیة کمونیست» (1968، 1977 و 1981) ، کرل مرکس «مزد کار، نرخ و فانده» (1967) ، «جنگ گرجدنی در فرنسیه» (1977) ، «محنت کرایه و کاپیتال» (1978) ، «تنقید پراگرمّة گاته» (1982) ، «قشّاقی فلسفه» (1983) ، فریدریخ اینگیلس «انت-دیورینگ. تبدّلات جناب اوگینیی دیورینگ در علم» (1975) ، «کرل مرکس» (1980) ، «انکشاف ساتسیلیزم از اتاپیه به علم»، «لیودویگ فیییربخ و انجام فلسفة کلاسیکی نیمیس» (1982) ، کرل مرکس، فریدریخ اینگیلس و ولاديمير الیچ لنین مجموعة اثرها «در بارة کمونیزم المی» 1969) و غیره. این اثرها 67 هزار نسخهاند.
در سالهای حاکمیت ساویتی (تا سال 1983) 34 نامگویی اثرخای الاخیده و دو جلد منتخبات کرل مرکس و فریدریخ اینگیلس، که 58 اثر و مکتوبهای آنها را در بر میگیرند، به زبان تاجیکی به طبع رسیدهاند، که نسخة یکجایه این اثرخا قریب 200 هزار میباشد.
به زبان تاجیکی نشp گردیدن آثار کرل مرکس، فریدریخ اینگیلس و ولاديمير الیچ لنین در حیات معنوی خلق تاجیک واقعة مهم بوده، کامیابی بزرگ مدنیت خلق تاجیک میباشد. آثار اساسگذاران کمونیزم علمی در تربیة آدم نو بناکار کمونیزم مقام بزرگ داشته، به انکشاف افکار فلسفی، اقتصادی و جمعیّتی و سیاسی در تاجیکستان تأثیر کلان میرساند. ترجمه و تهیة آثار برای نشر به زبان روسی و زبانهای ملّی ا.ج.ش.س. به ذمّة انستیتوت مرکسیزم-لنینیزم در نزد کامیتیت مرکزی کپسّ و فیلیلهای در ریسپوبلیکههای اتّفاقی بودن آن گذشته شده است.