آنکالوژی (از یونانی onkos-جاغر، آماس و… لوژی) ، یک ساحة طب را گویند، که پیشگیری و معالجة بیماریهای آماسی را میآموزد. بیماریهای آماسی از قدیمولییام معلومند. معلوماتی، که در پپیروسهای ایبیرس (1550 تا میلاد) ذکر یافتهاند، به این شهادت میدهند. عاید به آماسها در اثرهای بوقرات، جالینوس، سیلس، ابن سینا، اسماعیل جرجانی نیز معلومات زیادی آورده شده است. اصولهای با راه جرّاحی معالجه نمودن آماسدا را در مصر قدیم، خیتای قدیم، آسیای مییانه استفاده بردهاند.
انکالوژی به علمهای بیولوگیه، شیمی و دیگر علمهای طبیعتشینسان، اینچنین طبّ نظریهوی و کلینیکی علاقة زیچ دارد. آنکالوژی همچون علم مستقل در عصر 20 تشکّل یافت. در رونق آن موفقیّتهای علمهای طبیعتشناسی (سیتالوژی، ژنتیکه، بیاخیمیه و غیره) موقع کلان داشتند. آنکالوژی به ساحههای زیرین چودا میشود: ایکسپیریمینتلی، نظریهوی و کلینیکی.
در انکشاف آنکالوژی ه ک س پ اریمین ت ا ل ی تدقیقات پتالاگ امیریکایی ف. پ. راوس (تچدید سرکامه در موغر هیگام به آن گذرانیدن فیلترت بیهوجیرة این آماس) ، عالمان ژاپن ک. . یمگیوه، ک.
یچیکوه (تجدید آماس پوست در هیوانات با راه مالیدن زیفت انگشتسنگ) ، ه. کینّیوه و دیگر (تدقیق تأثیر کنسیراگینی یک قطار پیوستهای ارامتی) و آنکالوژی نظریهوی تدقیقات عالمان د. خنزیمن، x. ریبّیرت (تصوّرات در بارة پیدایش ایمبریانلی آماس جنین) ، ا. بارّیل (نظریة ویروسی پیدایش آماس) و دیگر اهمیت کلان دارند. آرکالوژی ایکسپیریمینتلی و نظریهوی تجریجن سه جریان اساسی-ویروسی، شیمیایی و ردیسانی دارد.
با سرعت انکشاف یافتن آنکالوژی کلینیکی برای تکمیل اصولهای تشخیص و موالیجة آماسهای بداصل کمک رسانید. در انکشاف آنکالوژی عالمان روس ن. ن. پیتراف، و. گ. کارینچیوسکیی، ا. ا. کرایتاوسکیی، ن. گ. خلاپن، م. ک. پیتراوه، ا. ا. باگامالیس، ا. م. نییمن، jl ا. زیلبیر، ن. ن. بلاخین و دیگر سهم باسزا گذاشتند. مرکز علمی آنکالوژی در ا.ج.ش.س. انستیتوتهای آنکالاگی در لنینگراد(1926؛ حالا انستیتوت آنکالاگی به نام ن. ن. پیتراف) و مسکو (1952) به شمار میروند. سال 1954 جمعیّت عمومیاتّفاقی علمی آنکالاگها تأسیس یافت. این جمعیت خود همان سال به هیت اتّفاق ضد آماسی بینلخلقی داخل شد. نتیجههای تدقیقات علمی عاید به آنکالوژی در جرنل «واپراسы آنکالاگی» (تأسیسش 1955) نشر میشوند.
در تاجیکستان نخستین دیسپنسیر در دوشنبه و کبینیته آنکالاگی در لنینآباد سال 1945 تشکیل شده بود. در ریسپوبلیکه 4 دیسپنسیر، 30 کبینیت آنکالاگی و 39 کبینیت معاینة آنکالاگی وجود دارد (1979). کورس مستقل تعلیم آنکالوژی در انستیتوت دولتی طبّی تاجیکستان سال 1960 جاری کرده شد. سال 1973 در انستیتوت مذکور کفیدرة آنکالوژی تأسیس یافت. آنکالاگهای ریسپوبلیکه عاید به خصوصیتهای کشوری پهنشوی آماسهای بداصل تدقیقات میبرند.
دبیات: مدل ا متدы ایکسپیریمینتلنایی آنکالاگی، مسکو، 1960؛ روکاوادستوا پا آبشیی آنکالاگی. لنینگراد، 1961؛ کلینیچیسکیه آنکالوژی، تام 1-2. ، مسکو، 1971.