ایراتها، نام مغولهای غربیست (داربیتها، بیتها، تارگوتها، خاشوتها، زخچیها و غیره) ، که در گذشته متّحد بودند. عصر 17 یک قسم آیراتها به محل کوکنار، دیگری به هودود روسیه کوچیده، نام قلماقها را گرفتند، گروه سوّم اهالی اساسی خانی آیرات را تشکیل داد.
در ریسپوبلیکة خلقی مانگالیه اصطلاح «آیراتها» اهمیتش را گم کرده است. گروه مغولهای غربیی را، که با مغولها-خلخه آمیخته شدهاند، دارباتدا، بنتها، زخچیها و غیره مینامیدند و بیشتر در ایماقهای ابسونور و کابادا زندگی میکنند (شمارهاشان 155 هزار، 1978). گروه زیاد آیراتها به هیت مغولهای رخخ داخلند.