نانخورکها

نانخورکها (blatioptera یا blattodea) ، یک قطار حشراتی را گویند، که دوره‌های انکشافشان ناپرّه می‌باشد، یعنی سه فزه (تخم، کرمینه و حشرات بالغ یا امگا)- را دربر می‌گیرد. نان‌خورکها یکی از گروههای قدیمترین حشرات بوده، نمایندة آنها هنوز در دورة انگشت زندگی می‌کردند. تن نان‌خورکها مسطّح می‌باشد.

سری نانخورک به پایان هم شده است. مویلب دراز دارند. عضوهای دهانشان خاینده است. پایهایشان به تیز گشتن موافق شد­ست. بالهای پیش زیچ درشت بوده، بالهای قفا خیلی تُنُک است. بال بعضی ناوخورکهای مادینه بسیار کوتاخ شو­ده است، یا این که آنها بال ندارند.

نانخورکها تخم خود را عادتاً در کپسولة مخصوص-باتیکه، که از پردة خیتینی عبارت است، می‌گذارند. انکشاف آنها از 2-3 ماه تا 3-4 سال دوام می‌کند. نان‌خورکها همخورند. آنها بیشتر حیات شبانه می‌گذرانند. بعضی نمودشان (مثلاً، نان‌خورک زرد-blattella germanica و نانخو­رک سیاه-blatta orientalis) در خانه‌های استقامتی و بناهای گرم زندگی کرده، اشیای چرمین و محصولات خوراک را ویران می‌کنند.

در آسیای میانه و مملکتهای شرق نزدیک نان‌خورک ترکستّانی (shelsordella tattara)-po نیز منسوب ارگانیزمهای سیننتراپ (ارگانیزمهایی، که به درجة مویین به آدم علاقه دارد) می‌دانند. در این زمان قریب 3، 6 هزار نمود نان‌خورکها معلومند. آنها اساساً در سوبتراپیکه و تراپیکه پهن ش و-ده‌اند.

در تاجیکستان 11 نمود نانخورکها  (ectobius tadzictis، نیگ. رسم، ب. subvitreus، ب. pavlovsk2، phyllodromica tarbinsk2 وa غیره) زندگی می‌کنند.