ناموکلّفی، در حقوق جنایتی حالت روحی، که در آن شخص به جوابگری جنایتی کشیده نمیشود. در ا.ج.ش.س. برای مویین نمودن حالت ناموکلّفی در قانون جنایتی معیار یوریدیکی و طبّی استفاده میشود. برای شخصی را ناموکلّف حسابیدن سبب بیماری روحی وی را مویین کردن ضرور است. اگر ایکسپیرتیزة سودی پسیخالاگی مویین کند، که شخص گرفتار یکی از علامتهای بیماری روحیست، سود میتواند آن را ناموکلّف شمارد.
در مادّة 11 کج رسّ تاجیکستان ذکر شده است: شخصی، که در وقت صادر کردن کردار برای جمعیت خوفناک در حالت ناموکلّفی بوده است (از سبب بیماری روحی دائمی، پریشانحالی موقتی روحی، سستقلی یا در وضعیت دیگر بیماری عاقبت حرکتهای خود را فهمیده یا سرشیته کرده نمیتواند) ، به جوابگری جنایتی کشیده نمیشود. این گونه شخص را از روی تعیینات سود مجبوراً طبابت (خواباندن در بیمارخانههای روحی عمومی و مخصوص) کردن ممکن است. اینچنین به شخصی، که در وضعیت مکلّفی جنایت صادر کرده است (ولی نیش از برآوردنیو حکم سود گرفتار بیماری روحی شده، خرکتهای خود را فهمیده نمیتواند یا که حرکتهای خود را سرشته کرده نتواند) ، جزا داده نمیشود. این گونه شخص از روی تعیینات سود ممکن است مجبوراً طبابت کرده شود. پس از صحت یافتن این شخص ممکن است به او جزا داده شود (مادّة، 11، 55 کج رسّ تاجیکستان).