نظراوه خیری (تولد. 13. 10. 1923، خجند، لنیناباد حاضره) ، اکتریسة ساویت تاجیک. ارت. خلقی رسّ تاجیکستان (1964). از عایلو کاسب. سالهای 1942-1951 در تئاتر خلقی ریان قُرغان تپّهcapoینده، رقّاصه و اجراکنندة رالهای اساسی یک قطار سپیکتکلها: زوه را («طاهر و زوه را» س. عبدالله) ، آیخان
(«نیرنگهای منسره» ه. همزه) ، ریهان («عروس پنجسومه» م. اردوبادی) و غیره بود. سال 1951 ریجیسّیار ا. ا. میتیلمن استعداد فطری نظراوه را نو برده، او را به تئاتر دولتی آکادمی درمة به نام لاهوتی دعوت میوماید.
نزراوه در این تئاتر از مکتب مهارت اکتوری گذشتا، نازکیهای پیشة ارتیستی را از سرآمدان تئاتر تاجیک م. قاسماف، ا. برهاناف، ت. فاضلاوه و دیگران آموخت و همچون صنعتکار ماهر شهرت پیدا کرد. در آفریدن آبرزهای لیریکی و درمتیکی، خصوصاً، تجسم عالم باطنی و سیمای معنوی قهرمانهایش مهارت بلند دارد. نظراوه هنرپیشة حسّاس بوده، رالهایش را طبیعی، باوریبخش و با ذوق بلند میآفرد.
ابرزهای برقستة او: چولیتّه، کاردیلیه («رامیا و جلی ته»، 1953، «شاه لیر»، 1957، و. شیکسپیر) ، قُمری («دل-دل زینب» ش. قیاماو و ا. ماراز، 1955) ، نیگ-نه («رودکی» س. الغزاده، 1958) ، مشه («ساعت برچ کرمل» ن. پاگادین، i960) ، محضاده («گوهر شبچراغ» س. الغزاده، 1963) ، «maنیجه» ه. خشکیشابی، 1968) ، ارخانته («مبارزان» س. کرس، 1976) ، زیبالنّسا («زیبالنّسا» ش. قیاماو و م. شیرعلی، 1977). نظراوه در بعضی فیلمهای استحصال کینااستودیو «تاجیکفیلم» نیز نقشهای دلانگیز آفریده است («دوست مو نوروزاو»، 1957؛ «وظیفة عالی»، 1958؛ «دوازده ساعت حیات»، 1964 و غیره). در دوبلیج قریب 300 فیلم استحصال کینااستودیوهای مملکه-تمان اشتراک کرده است. رالهای سالهای آخر اجراکردة نظراوه عزیزه («انتظاری» م. حکیماوه) ، گیرتروده («گملیت» و. شکسپیر) ، ساتّی («عصیان عروسان» س. احمد) ، شمسیه («بقای عمر» س. سفراو) و غیره میباشند، که در آنها پهلوهای نو مهارت ارتیستی او ظاهر گشته است. دلربایی و جذّابی، صمیمیت و نفاست بلند خاص آبرزهای آفریدة او میباشند.