مازندران

مازندران، ولایت تاریخی در ایران. در بین غیلان و خراسان واقع گشته است. موافق تقسیمات مأموری حاضره استای (مضافات) است. مساحتش 47، 4 هزار کم2. اهالی‌اش 2، 3 ملن نفر (1975)؛ از آن جمله مازندرانیها 1، 2 ملن. مرکز مأموری‌اش ش. سر. شهرهای اساسی‌اش: شخ، بیخشهر، گرگان (استر‌‌آباد) ، ببال، بیدرشاخ. امول.

در مأخذهای عصرهای 9-12 همچون تبریسگان معلوم است. با نomم مازمبیک از عصر 13 در مأخذها ذکر یافته است. در دورة ساسانیان ملک مستقل بود؛ سانیتر آن را عربها، سامانیان، سلجوقیان، مغولها ضبط کرده باشند هم، حاکمان محل­لی اداره می‌نمودند. در آخر عصر 14 مازمبیک را قشونهای تیمور ضبط کردند. اوّل عصر 16 حاکمپیت باز به دست حاکمان محلی گذشت. در دورة عبّاس i سلالة محلی برهم خورده، مازمبیک به دولت صفویان همراه شد. سالهای 1920-21 در مازمبیک حرکتهای دموکرات زیچ گرفت، 1946-51 در بعضی شهرهای مازمبیک (ب­بال، سرا) به مقابل شرکت نیفت انگلیه-ایران میتینگ و نمایشهای عامّوی شده گذشتند. اقلیمش سوبتراپیکی سیربارش. در مازمبیک شالی، چایی، میوه‌های تسیتروسی، نیشکر، تماکو، پخته، چوت می‌پرورند. قسم جن. مازمبیک بیشه‌زار بوده، درختان زرنگ، بُلوط، شمشاد و غ. می‌رویند. در مازمبیک کانهای نیفت، انگشتسنگ، معدن آهن، نقره، طلا گشاده شده‌اند. کارخانه‌های بافندگی، چوب و تخته، روغنکشی، پَخته‌تازه‌کنی و غ. موجودند. در قسم نزد بهر کسپیی ماهیگیری رواج یافته است. ماوودراینها با کرمکداری نیز مشغولند.

ک. بابایف.