میسر

میسر، ریسپوبلیکة مصر عرب رمه-دولت در شرق نزدیک، قسم شمال و شرقی افریکه و نیم‌جزیرة سینای آسیا را اشغال کرده است. در غرب با لیبیه در جنوب با سودان، در شمال و شرق با اسرائیل و با تیرّ. ، که سال 1947 تدم برای برپا نمودن دولت عرب جدا کرده بود، هم‌سرحد می‌باشد. در شمال آن را بهر میانزمین و در ش. ب. سرخ خلیجهای سواتس و اقب احاطه کرده‌اند. مساحت 1001، 4 هزار کم. اهالی‌اش 42 ملن نفر، (1980). پایتختش شهر قاهره (6، 8 ملن نفر) از جهت مأموری به 25 موهافز (گوبیرنیه) تقسیم می‌شود.

ساخت دولتی. موافقی کانستیتوتسیة حاضره (11 سپتامبر 1971 قبول شده است) سردار دولت پرزیدنت می‌باشد، که او را اهالی به مهلت 6 سال انتخاب می‌کند. آرگن عالی قانون‌برآر-مجلس خلقی. مجلس خلقی پلن ژنرالی ترکقیات اقتصادی و اجتماعی م. بیوجیت دولتی را تصدیق، دایر به مسئله‌های مهم اقتصادی و سیاسی قانون قبول می‌کند. ساویت وزیران و پرزیدنت دولت را اداره می‌نمایند. آرگنهای محلی اداره‌کنی-ساویتهای خلقی موهافز، شهر، قشلاقها. سیستم سودی: سودهای انستنتسیة 1 و 2 (مرکزی و محلی) ، سود عالی کانستیتوتسیانی.

‌طبیعت. 96 % تیرّ، مصر را بیابان و نیمبییابان تشکیل می‌دهند. زمینهای کشتشونده فقط در و دیلتة د. نیل (قریب 3% تیرّ مملکت) واقع‌اند. قسم زیاد مملکت را پشتکّوههای بلندیشان از 300 تا 1000 متر اشغال نموده‌اند. واد نیل در بین پشته‌کوههای سنگلاخ و چریدار بیابانهای لیبیه از عربستان جایی گرفته است، که طول آن در حدود مصر 1200 کم، برش 1-3 کم در جنوب و 20-25 کم در شمال. ثروتهای زیرزمینی: فسفریت، معدن آهن، انگشتسنگ، معدن منگن، نیفت، و غ بسیار است. اقلیمش اساساً بیابانیست. حرارت میانة ژانویه 11-12 س در شمال 15-16 س در جنوب حرارت ابل 25-26 س، در شمال 30-34 س در جنوب. در قسم زیاد تیرّ. بارشات مالانه قریب 100 مّ می‌باشد.

باشد. بنا بر این کشتزارها به طور صنعی آبیاری کرده می‌شوند. دریای نیل منبة یگانه و اساسی آب می‌باشد. بعد ساختن درغات بلند اسوان در جنوب مملکت آب‌انبار کلان ناصر (حجمش 164 ملرد م3) به وجود آمد. ذخیرة آبهای زیرزمینی کلان است، که از آن قسماً استفاده می‌برند. به توفیل اقلیم خشک زمین مصر کم‌حاصل و نباتاتش نغز انکشاف نیافته است. عالم هیوانات دیلتة نیل گوناگون و نهایت بایی، خصوصاً پرّنده، ماهی بسیار است.

هالی. در مصر اساساً عربها (98%) ، اینچنین انگلیسها، فرنسویها، ارمنیها، یونانیها و دیگر ملّتها زندگی می‌کنند. زبا­ن دولتی-عربی. دین دولتی-اسلام (سنّی). قریب 97% اهالی در وادی نیل، منطقة کانال اسوای و وازاها زندگی می‌کند، که در این جا زیچی میانة اها­لی در 1 کم2 1000 نفر می‌باشد. شهرهای کلان: قاهره، اسکندریه، پارت-سعید، اسماعیلیه، اسوان و غ.

اچیرک تاریخی. مصر یکی از اوّلین مرکزهای تمدّن می‌باشد (نیگ. مقالة مصر قدیم). مصر از غ 395 (بعد تنزّل امپراتوری-م) به مضافات ویزنتیه تبدل یافت. ابتدای عصر 7 قسم زیاد اهالی مصر دین مسیحی را قبول کرد. سالهای 639-642 مصر را عربها ضبط نموده، به خلافت عرب همراه کردند. هنوز در عصر 7 قسم زیاد اهالی محلی مصر دین اسلام را قبول کرد، در این زمان زبان عربی نیز پهن گردید. آخر عصر 8-ابتدای عصر 9 در دورة تنزّل خیلا­فت لبّاسیان مصر ساخیبیختیار گر­دید. در دورة حکمرانی سلالة فاطمیان (909-1171) مّ از جهت اقتصادی و سیاسی خیلی پرقوّت شد. سال 1171 حاکمیت در مصر به دست صلاح‌الدّین (اساس‌گذار سلالة اییوبیان) گذشت. در دورة حکمرانی اییوبیها (1171-1250) قسم زیاد زمینهای دول­تی به اقطاعها تبدل داده شدند. درآمد از اقطاعها چون تحفه به فئودالهای خرد و میانه برای خذمت حربی داده می‌شد. سلطانهای اییوبیها از مملوقها (غلامان سرباز) گوردیه‌ها تشکیل نمودند. سالهای 1217-21 اییوبیها هجوم صلیب‌داران را به مصر زده برگرداندند. سال 1250 حربیان عالی‌رتبة مملوکها حاکمیت را به دست گرفته، ارمیة پراقتدار تشکیل کردند. دولت مملوکها در ابتدای عصر 15 هجوم تیمور را زده گرداند، امّا بعدتر از ضربة استیلاگران ترک شکست خرد. سال 1517 سلطان ترک سلیم i مّ را به امپراتوری عثمانیه همراه کرد.

اخیر عصر 17 امپراتوری عثمانیه رو به تنزّل نهاد، که آن به مملوکها در ابتدای عصر 18 برای از نو برقرار نمودن حاکمیت سیاسی در مصر امکانیت داد.

اخیر عصر 18 قشونهای فرنتسیه مصر را استیلا کردند، ولی مغلوبیّت آنها از کوپزونهای انگلیه و ترکیه در مصر به رسماً برقرار شدن امپراتوری عثمانیه آورده رساند.

سال 1805 محمّدعلی به سر حاکمیت آمد. با مقصد از تابعیت وسّلی آزاد کردن مملکت سال 1831 به مقابل ترکیه لشکر کشید، در این جنگ قشون ترکها شکست خورد. در عهد اسماعیلپاشا (سالهای 1863-79 حکمران بود) مصر در حدود امپراتوری عثمانیه به مختاریّت نسبتاً وسیع داخلی صاحب شد. به مصر داخل شدن کاپیتال انگلیه و فرنتسیه از یک طرف، به ترقّیات اقتصادی مصر کمک رسانده باشد، از طرف دیگر به سست شدن موقع برجوزیة ملّی آورده رساند. سال 1879 در مصر نخستین تشکیلات ملّی سیاسی «وطن» برپا شد، که آن شعار «مصر برای مصریان» را به میان گذاشت. 9 سپتامبر 1881 قسمهای گرنیزان حربی قاهره با سرداری پالکاونیک احمد عربیپاشّا شورش برداشته حکومت ملّی پراگریسّیوی تشکیل کر­دند. امّا سال 1882 حکومت ملّی سرنگون کرده شد، در آن مصر رسماً قسم ترکیبی امپراتوری اس­مانیه حساب یابد هم، ریجیم استیلاگران انگلیس جاری گردید. دسامبر 1914 مصر پراتیکتارت بریتنیه اعلان کرده شد.

ریوالبتسیة کبیر ساتسیلیستی اکتبر در روسیه به خیلی اوج گرفتن مبارزة آزادی‌خواهانة ملّی مصر تأثیر کلان رساند. سال 1918 تشکیلات ملّی برجوزی «وفد» با طلب به مصر دادن استقلالیت معرکز امضاجمعکنی تشکیل کرد، که آن به شورش کلان ضد انگلیسها تب­دل یافت.

سالهای 1918-19 در مصر اوّلین گروههای ساتسیلیستی و کمونیستی تشکیل شدند، که سانیتر به پرتیة ساتسیلیستی مصر (از سال 1922-پرتیة کمونیستی مصر، پکم) متّحد گردیدند.

وج حرکت آزادی‌خواهی ملّی بریتنیة کبیر را برای بیکار کردن پراتیکتارت (فوریه 1922) و مصر را همچون «دولت مستقل و صاحب‌اختیار» اعتراف نمودن مجبور ساخته باشد هم، امّا قشون انگلیسها از مصر برآورده نشدند؛ کاپیتال انگلیه تا این دم در اقتصادیات مصر حکمران بود. 19 آوریل 1923 کانستیتوتسیه قبول کرده شد، موافق آن مصر مانر­خیة کانستیتوتسیانی گردید، که پارلمنتش از دو پلته عبارت بود.

در انتخابات پارلمنتی سال 1923 «وفد» غلبه کرد. وفدچیان در آینده چندین (1928، 1929، 1936) مراتبه حکومت تشکیل کردند، و­لی در نتیجة مقابلت بریت­نیة کبیر به استقلالیّت پُرّة ملّی صاحب شده نتوانستند. ژانویه 1942 به مصر هجوم فاشیستان تهدید می‌کرد. دایره‌های حکمران برای در مصر گذرانیدن تبدّلّات فاشیستی تییاری دیدند. در چنین شرایط بریتنیة کبیر شاه فرّخ را مجبور کرد، که اختیاری حاکمیت را به وفدچیان دهد، چون که آنها کالیتسیة ضدگیتلیری را دستگیری می‌کردند. 26 آگوست 1943 بین مصر و ا.ج.ش.س. مناسبتهای دیپلماتی به راه مانده شدند. سال 1945 مصر اعضای تدم شد. در جنگ فلستین ارمیة مصر شکست خرد، که آن از تنزّل ترتیبات مانرخیستی شهادت می‌داد. تشکیلات مهفی «آفیتسیران آزاد»، که در ارمیه تشکیل شده بود، با سرداری جمال ابدونّاسیر فعالیّت خود را پرزور کرد. سال 1950 پرتیة ملّی برجوزی «وفد» باز حکومت تشکیل کرد. 15 اکتبر 1951 پارلمنت عاید به بیکار کرده‌ای شرطنامة (سال 1936) اسارت‌آور بین مصر و انگلیه قانون قبول کرد، جواباً به اوج حرکت ملّی آزادی‌خواهانه شاه با فشار بریتنیة کبیر در مملکت حالت فوق‌العاده اعلان کرد، حکومت «وفد» از سر حاکمیت دور کرده شد. در شرایط مبارزة سیاسی داخلی تشکیلات حربی «آفیتسیران آزاد» به ارمیه تکیه نموده، 23 ژوئن 1952 تبدّلات روالیوتسیانی گذرانید. ساویت راهبریّت روالیوتسیه (سرّ) تمام حاکمیت را به دست خود گرفت، که به هیت آن راهبران تشکیلات «آفیتسیران آزاد» داخل شدند. ژنرال محمّد نقیب رسماً سردار سرّ تعیین شد، امّا در اصل راهبر آن جمال ابدونّاسیر بود. در اساس قرار سرّ از 9 سپتامبر 1952 داعیر به اصلاحات اگرری مصر قانون قبول کرده شد. 18 ژوئن 1953 حاکمیت مطلق به طور رسمی برهم داده شده مصر ریسپوبلیکه اعلان گردید. ضرورت منبعد انکشاف دادن اصلاحات ریسوالیوتسیانی از سر حاکمیت دور کردن نقیب را طلب کرد.

سال 1956 ناصر پرزیدنت انتخاب شد. 19 اکتبر 1954 در بابت از خاک مصر برآوردن قشونهای انگلیه شرطنامه (قشونهای انگلیه تنها ماه ژوئن 1956 پرّه از خاک مصر برآورده شدند) به امضا رسید. 26 ژوئن 1956 پرزیدنت ناصر در بارة ملّیکنانی شرکت کانال سواتس دیکریت برآورد، که آن در اقتصادیات مصر برای تشکّل یافتن سیکتار پراقتدار دولتی ابتدا گذاشت. جواباً به آن حکومتهای بریتنیة کبیر و فرنتسیه بر ضد مصر تجاوز امپریالیستی (1956) تییار کردند، که آن را دولت اسرائیل cap کرد. ا.ج.ش.س. و دیگر دولتهای ساتسیلیستی و تمام قوّه‌های صلحدوستّ جهان مبارزة خلق مصر را بر ضد تجاوزکاران دستگیری نمودند. دسامبر 1956 قشونهای انگلپییو فرنتسیه و مارت 1957 قشونهای اسرائیل از مصر پرّه برآورده شدند. 15 ژانویه 1957 دایر به «مصرنکنانی» بنکهای خارجی، اداره‌های سغرته، شرکتهای سودای بیرونه، کارخانه‌های صناعتی، نقلیات و غ. قانون برآمد. 29 ژانویه 1958 در مسکو عاید به همکاری اقتصادی بین مصر و اتّفاق ساویتی شرطنامه بسته شد، که آن در مبارزة مصر برای استقلالیّت اقتصاد اهمیت کلان داشت. 1 فوریه 1958 مصر و سوریه متّحد شدند و برپا گردیدن ریسپوبلیکة متّحدة عرب (رمه) اعلان کرده شد.

راهبران روالیوتسیة مصر کوشش می‌کردند، که برجوزیة ملّی را برای تشکیل اقتصادیات زمانوی استفاده برند. امّا آنها می‌دانستید، که کاپیتالستان کلان برای حاکمیت سیاسی مبارزه می‌برند. بنا بر این با مقصد سست نمودن موقع برجوزیة کلان سال 1960 ملّیکنانی بنک «مصر» و «بنک ملّی» مصر اعلان کرده شد. سال 1961 عاید به ملّی کنانیدن 149 بنک، شرکتها و کارخانه‌های کلان صناعتی قانون برآمد. 28 سپتامبر 1961 با تشبث برجوزیة کلان سوریه آفیتسیران حربی تبدّلّات کردند، که در نتیجة آن سوریه از هیت رمه برآمد.

کانگریسّ ملّی قوّه‌های خلقی 30 ژوئن 1962 خرتیة عملیات ملّی را قبول کرد، که آن پراگرمّة سیاسی ترقّیات رمه گردید. در آن راه کاپیتالیستی ترقّیات رد و تأکید کرده شده بود، که تنها ساتسیلیزم پیشرفت اقتصادی و اجتماعی را تأمین کرده می‌تواند. در اساس قرار کانگریسّ ملّی قوّه‌های خلق ماه اکتبر 1962 در بارة برپا نمودن تشکیلات سیاسی عامّوی-اتّفاق ساتسیلیستی عرب (تأسیسش 1963) قرار برآمد. تا ابتدای سال 1965 قریب 90% هیسة کارخانه‌های کلان رمه به اختیار دولت گذشت، زیاده از 800 کارخانه از آن جمله با اشتراک و یاری سیسر ساخته شد. از 1960 با یاری ا.ج.ش.س. ساختمان کامپلیکس گیدراانیرگیتیکی عظیم اسوان آغاز یافت.

شیدّت یافتن فعالیّت ضررآور برجوزیة ملّی راهبریّت رمه-را مجبور ساخت، که موجودیّت صنفها و مبارزة صنفی را اعتراف کند. مارت 1964 کانستیتوتسیة نو موقتی قبول گردید، که آن رمه-را ریسپوبلیکة ساتسیلیستی دموکراتی اعلان نمود. تا ماه مه‌ای 1964 محبوسان سیاسی-کمونیستان و دیگر اربابان چپ از حبسخانه و کانتسلگیرها آزاد کرده شدند. 5 ژوئن 1967 اسرائیل به رمه حمله کرد. در مبارزه برای قطع نمودن تجاوز اسرائیل و برطرف کردن عاقبتهای آن اتّفاق ساویتی و دیگر دولتهای ساتسیلیستی به مصر یاری حربی، سیاسی و اقتصادی رسانیدند. یاری پولی عربستان سعودی، قوویّت، لیبیه و دیگر دولتهای عرب اهمیت کلان داشت.

30 مارت 1968 ناصر «پراگرمّة 30 مارت» روالیوتسیانی را اعلان کرد، که آن سفربر کردن تمام قوّه و واسطه‌های مملکت را برای برطرف نمودن عاقبتهای تجاوز اسرائیل و منبعد مکمّل کردن اصلاحات اجتماعی و اقتصادی پیش‌بینی می‌کرد. 28 سپتامبر 1970 پرزیدنت ناصر وفات کرد. همان سال انور سادات پرزیدنت رمه انتخاب شد. 27 ژوئیة 1971 کانگریسّ ملّی اتّفاق ساتسیلیستی عرب (عیسی) پراگرمّة عملیات ملّی را قبول کرد، که آن ترقّیات منبعدة اقتصادیات مصر، محو بی‌سوادی، مبارزة ضد تجاوز سیانیستی و غ-را پیش‌بینی می‌کرد.

1 سپتامبر 1971 مصر با لیبیه و سوریه فیدیرتسیة ریسپوبلیکه‌های عرب را تشکیل نمود. 11 سپتامبر 1971 در مصر ریفیریندم برپا شد، که آن کانستیتوتسیة نو را معقول دانست. مملکت نام ریسپوبلیکة مصر عرب را گرفت (رمه). کانستیتوتسیة سال 1971 رمه-را «دولت دموکراتی ساتسیلیستی در اساس اتّفاق قوّه‌های خلق محنتکش» اعلان کرد. 27 ماه مه‌ای 1971 در قاهره شرطنامة دوستی و همکاری ا.ج.ش.س. و رمه به امضا رسید. اکتبر سال 1973 ارمیة مصر در عملیاتهای جنگی یراق و تکنیکة ساویتی را استفاده کرده، از کانال سواتس گذشته ساحل شرقی آن را آزاد نمود. 21 دسامبر با مقصد یک‌طرفه نمودن نزاع شرق نزدیک در جینیوه کانفیرینتسیة صلح دعوت کرده شد. امّا سالهای 70 مصر در سیاست داخلی و بیرونه را با غرب نزدیکشوی را پیش گرفت، از آریینتتسیة ساتسیلیستی دست کشید، سیاست «لیبرالیکنانی اقتصادیات» و «درهای گشاد» را گذراند، که در نتیجه کار کاوفیرینتسیة جینیوه ویران شد. سپتامبر 1975 حکومت مصر با میانروی شمه عاید به مسئلة نیم‌جزیرة سوا با اسرائیل سازشنامة سه‌کرت بست. نوامبر 1977 پرزیدنت سادات به ییروسلیم ضبطشده رفت.

گفتوشنیدی، که سپتامبر 1978 در کیمپ-دیوید (شمه) آغاز یافته بود، 26 مارت 1979 با بستن به نام شرطنامة مصر و اسرائیل به آخر رسید. این شرطنامه چنین مسئله‌های مهم را حل کرده نتوانست: آزاد نمودن تمام زمینهای از طرف اسرائیل اشغالشدة عرب، اعتراف حقوق خلق عربی فلستین برای تشکیل کردن دولت خود. بسته شدن شرطنامة سیپرتی به مبارزة خلق عرب برای برطرف نمودن عاقبتهای تجاوز اسرائیل ضربة کلان رساند. شرطنامة کیمپ-دیوید را قریب همة مملکتهای عرب رد کردند. در نتیجه مصر در حالت جدایی ماند. لیگة دولتهای عرب (لده) قرار برآورد، که اعضاگی مصر در لده موقوف گذاشته شود. در گونه در کانفیرینتسیة مملکتهای به بلوکها همراهنشده در بارة از حرکت مملکتهای به بلوکها همراهنشده خارج کردن مصر کمیسیون مخصوص برپا کرده شد. کانفیرینتسیة اسلامی سروران مملکتهای مسلمان نیز در بارة از تشکیلات دولتهای اسلام موقتاً برآوردن مصر قرار قبول کردند. در این تمام دولتهای عرب موناسناتهای دیپلماتیشان را از مصر کندند، به مصر یاری پول و فروش نیفت قطع گردید. مارت 1976 با تشبث پرزیدنت رمه عملیات شرطنامة دوستی و همکاری بین ا.ج.ش.س. و مصر قطع گردید. راهبریّت مصر سیاست با غرب و ریجیمهای ریکتسیانی عرب نزدیکشوی را پیش گرفت.

در سالهای منبعده خیانت سادت وضعیت مصر را تباه کرد. اهالی خلق تارفت وزنین می‌شد. در نتیجه مبارزة ضد ریجیم سادات سال به سال اوج می‌گرفت. مصر باشد نهایت جندرم شمه گردید، که در شرق نزدیک منفعت امپریالنیتان را حمایه می‌کند. در خود داخل مملکت تعقیب نمایندگان پیشقدم و ترقّیپرور اوج گرفت. فقط در یک ماه سپتامبر سال 1981 در مصر زیاده از ده هزار کس حبس کرده شد. در چنین وضعیت شدید سیاسی یک گروه حربیان دین‌پرست، که نیت داشتند در مصر هم مثل ایران ریسپوبلیکة اسلامی تأسیس نمایند، هنگام پرد حربی بخشیده به جشن آزادشوی قسم سوا 6 اکتبر سال 1981 سادات را تیرباران کرده کُشتند. نایب ریزیدینت x. مبارک 12 اکتبر 1981 به جای سادات پرزیدنت شد. ولی وه‌ای هم اعلان کرد، که مصر سیاست سادات را دوام خواهد داد. مبارزة ضد طرفداران سادات باز اوج گرفت و الحال دوام دارد.

پرتیه‌های سیاسی و اتّفاقهای کسبه. پرتیة ملّی دموکراتی (تأسیسش 1978). پرتیة حکمران، که اساساً از نمایندگان صنفهای دارا عبارت بوده، سیاست سادات را به عمل می‌برارد. پرتیة ساتسیلیستی محنت (تأسیسش 1978) ، پرتیة برجوزی. پرتیة ساتسیلیستهای لیبرال (تأسیسش 1976) ، پرتیة برجوزی. پرتیة ملّی پراگریسّیوی (تأسیسش 1976) ، نمایندگان قوّه‌های ترقّی‌پرور مصر را متّحد می‌نماید.

یقتیسادیات. در نتیجة روالوتسیة 1952 و در عمل جاری نمودن چاره‌بینیهای مهم اجتماعی و اقتصادی مصر، که راه ترقّیات غیریکپیتلیستی را پیش گرفته بود، از مملکت قفاماندة اگرری به یکی از دولتهای مترقّی اگرری و اندوستریلی شرق نزدیک تبدل یافت. از سال 1957 سیستم پلنی ترقّیات اقتصادیات جاری کرده شد. قریب 85% اقتدار استحصالی صناعت در اختیار سیکتار دولتی بود.

ز سال 1952 در مصر به اصلاحات اگرری cap کرده، زمینهای زیادتی به دهقانان بی‌زمین و کمزمین تقسیم کرده داده می‌شد. زمینهای وقف مصادرشده (زمین مؤسسه‌های دینی) به دهقانان داده شد. دولت به کااپیرتیوهای خواجگی قشلاق به طور یاری قرض، تخمی، مادّه‌های شیمیایی، نوری و غ. داد. اتّفاقی ساویتی و دیگر مملکتهای ساتسیلیستی به ترقّیات اقتصادیات مصر یاری کلان رساندند.

ساهة اساسی خواجگی قشلاق کشت پختة مهین‌نخ می‌باشد. استحصال پختة مهین‌نخ مصر سال 1979 به 482 هزار تُن رسید. در اقتصادیات مصر شالیکاری اهمیت کلان دارد.

سال 1978 مصر 2511 هزار ت شالی استحصال کرد. از سبب نبودن چراگاهها چارواداری در مصر خیلی سست ترقّی کرده است. آخر سال 1979 در مصر این کدر چاروا بود (به حساب هزار cap): 5180 گاو، 2600 گوسفند. ماهی اساساً از بهر میانزمین، کولها و د. نیل گرفته می‌شود.

سال 1979 16، 3 ملرد کوت. س. قوّة الکتر استحصال کرده شد. سال 1979 28 ملو ت نیفت استخراج گردید. از صناعت سبک بافندگی بیشتر ترقّی کرده است.

مرکز اساسی متالورگیه-خیلون. کامبینت متالورگی خیلون صناعت را با تختپولاد تأمین می‌نماید. در نک-همّدی با یاری اقتصادی و تکنیکی ا.ج.ش.س. زواد الیومینیی ساخته شد.

تول راه آهن 6، 9 هزار کم (1978) ، راه اتومبیلگرد-27 هزار کم. بندرهای اساسی: اسکندریه، پارت-سعید، سواتس. مصر به خارجه اساساً پخته و برنج برآورده، از خارجه آذوقه‌واری، ماشین و غ. می‌گیرد. واحد پول-فونت مصری.

نیگهداری تندرستی. سال 1968 به 1000 نفر اهالی تولد 38، 2، فوت 16، 2، فوت کودکان به 1000 کودک نوزاد 68، 0 نفر را تشکیل داد. درازی عمر مردان به حساب میانه 51، 6 و زنها 53، 8 سال می‌باشد، از بیماریهای سرایتی و پرزیتی تیف حصبه‌دار، پرتیف، ورجه، هپاتیت و غ. بیشتر پهن شده است. سال 1968 در مصر 175 بیمارخانة دارای 68 هزار کت (2، 16 کت به 1000 نفر اهالی) بود. در دهات 375 مرکز نگهداری تندرستی گشاده شده است. سال 1969 16، 2 هزار دُختُر، 2 هزار دُختُر دندان، 5، 4 هزار فرمتسیوت و 20 هزار کارمند میانة طبّ کار می‌کرد.

ماریف و مؤسسه‌های علمی. تا روالوتسیة 1952 قریب 90% اهالی کلانسال بی‌سواد بود. بعد روالیوتسیه تعلیم حتمی ابتدایی بی‌پول جاری کرده شد، که در نتیجة آن بی‌سوادی تا 62% کم شد (1970). سال تحصیل 1969/70 در مکتبهای 6-ساله زیاده از 3، 6 ملن طلبه تخ-

روبایات و فردیات فراهم آمده است. یک مثنوی مختصرة عارفانه و چندی اثرهای نثری هم دارد. در اشعار م. ا. مسئله‌های مهم اجتماعی انعکاس یافته‌اند. دیوانش سال 1967 در ایران به طبع رسیده است.

ز. احراری