«مداد-ال-خط»

«مداد-ال-خط» (نمونه‌های خط) ، اثر میرلی هجروی، که به زبان فارس-تاجیکی تألیف شده است. در خصوص خط، نامهای استادان خوشنویس، قاعده‌های نوشتن، طرز تییار نمودن رنگ و واسطه‌های کتابت و نوعهای حرفها بحث می‌کند. تاریخ تألیف اثر را بعد سالهای 1518-19 حسابیده‌اند. رساله از مقدّمه و 5 باب عبارت است. باب 1-م در بارة مشهورترین استادان خوشنویس قرنهای گوناگون، همچنین قسمها و سطح و دور و اندازة خطهای معمول آن دور، مانند کوفی، معکیلی، ثلث، موهقّق، طوقیع، نسه، تعلیق، نستعلیک و غ. بحث می‌کند. مؤلف از چندین اثرهای و سرچشمه‌ها، مخصوصاً از رسالة نظمی سلطانلی منقدی «صراط-ال-خط» استفاده نموده، در مورد موافق فکرهای نو خود را بیان کرده است. در باب 2-یوم مؤلف عاید به وظیفه و مرتبة مخترعان و تکمیل‌دهندگان خطها بحث کرده، یکچند استادان خط را نامبر می‌کند. باب 3-یوم در خصوص واسطه‌های کتابت بوده، از 7-فصل عبارت است؛ در بارة مکان کتاب، ساختن مرکّب (دو نمود ساختن رنگ و جزء از آن) ، ساختن شنگرف، ز‌انگار، حل نمودن طلا، نقره و امثال آنها بحث می‌کند. باب 4-م به قاعده‌های مفردات و اصول ترکیب خطها، باب 5-م به نوعهای حرفها بخشیده شده‌اند. acapداران قیمت علمی و عملی بوده، نسخة دستنویس آن در کتابخا­نة انستیتوت شرق‌شناسی لنینگرادمحفوظ است. فکری سلجوقی در «دیباچة دوست‌محمّد غروی» متن این رساله را به چاپ حاضر نموده است. رسالة مذکور برای آموختن پلیاگرفیه و اپیگرافی­کة عربی عصر 16 اهمیت کلان دارد.

ق مخصوماو.