لیرمانتاو میخائیل یوریویچ

لیرمانتاو میخیل یوریویچ (16. 10. 1814، مسکو-27. 7. 1841، پیتیگارسک) ، شاعر روس. از عایلة کاپیتان به استعفا برآمده. در انیویرسیتیت مسکو تحصیل نموده است (1830-32). سال 1837 برای شعر «مرگ شاعر» (به وفات ا. س. پوشکین) به کوکز بَدَرغه (تبعید) شده است. لیرمانتاو در بَدَرغه (تبعید) غایه‌‌های دسامبریستان را انکشاف داد. داستانهای اوّلینش («چیرکسها»، 1828؛ «بندی کوکز»، 1828) در پیروی ا. س. پوشکین نوشته شده‌اند.

لیرمانتاو دوامدیهیدة عنعنه‌های ایجادی ا. س. پوشکین بوده، ایجادیاتش در سالهای ریکتسیه، پس از پخش گردیدن شورش دسامبریستها، انکشاف یافته است. در شعرهای لیریکی («مرگ شاعر»، 1837؛ «اندیشه»، 1838 و غ .) ، داستانهای رمانتیکی («ابلیس»، 1829؛ «اسماعیلبایی»، 1832؛ «متسыر»، 1839) و درمه‌های لیرمانتاو («اسپنیها»، 1830؛ «آدم عجایب‌‌»، 1831؛ «مسکرد»، 1835 و غ .) کوششهای آجادیخواهانة عامّة پیشقدم روس در سالهای 30-40-م انعکاس یافته‌اند. لیریکة ل. («بارادینا»، 1837؛ «شاعر»، 1838؛ «وصیّت»، 1840؛ «وطن»، 1841 و غ .) از پفاس گرجدنی و غایه‌‌های وطن‌دوستی سرشارند. در داستانهای لیرمانتاو («‌خواجه ‌بریک»، 1835؛ «بایرین آرشه»، 1835 و غ .) موبارنزان راه آزادی وصف شده‌اند. داستان تاریخی لیرمانتاو «سرود در وصف شاه ایوان وسیلیویچ» (1838) شهرت تمام داشت. لیرمانتاو از عنعنه‌های لیریکة رمانتیکن دسامبریستها بهره برده است. او به اشعار پرآشوب بیران توجّه داشت.

قولّة رئالیزم لیرمانتاو رمان «قهرمان دوران ما» (1840) می‌باشد. رمان مضمون عمیق پسیخالاگی و اجتماعی داشته، خصوصیتهای مهمّ جمعیّتی دوارینی را انعکاس کرده است. لیرمانتاو پرنسیبهای ایجادی ا. س. پوشکین را ادامه‌ داده، راههای نو انکشاف نظم روس را جستجو نموده است. اشعارش طراوت خاصه دارد. «لیرمانتاو به کلّی شاعر عصر دیگر بوده، انشعار او در سلسلة انکشاف تاریخی جمعیّت ما حلقة نو است» (بیلینسکیی). تأثیر لیرمانتاو در ایجادیات ن. ا. نیکرساو، ا. س. تورگینیف، لیرمانتاو. ن. تالستایی، ف. م. داستایوسکیی، اینچنین در اشعار ا ،. بلوک، و. و. میکاوسکیی مشاهده می‌شود. دراماتورگیة لیرمانتاو در ایکیشاف صنعت تئاتری رل کلان بازیده است. در دیهه لیرمانتاوا و شهر پیتیگارسک موزیّهای یادگاری لیرمانتاو تشکیل شده‌اند. داستانهای «ابلیس» (1940) ، «بعیدی کوکز» (1946) ، «متسыر» (1949، 1975) ، رمان «قهرمان دوران ما» (1936، 1978) و مجموعة اشعار لیرمانتاو با نام «جوانان جاودانی» (1962) به زبان تاجیکی ترجمه شده‌اند.

شعار لیرمانتاو به ایجادیات شاعران تاجیک تأثیر پرثمر رسانیده است.

اس: اثرهای منتخب، استالینابال، 1951؛ سابر. ساچ. ، ت. 1-4، م. ، 1964-65.

د .: ببلیاگرفی لیتیرتورы آ م. یو. لیرمانتاوی. 1917-1077 گگ. . م. . 1980.