فاجیه در ارک بخارا

فاجعه در ارک بخارا، از طرف امیر قتل کرده شدن وکیلان جوان‌بخاریان و بلشویکان ساویت ترکستان (2-10 مارت 1918). پس از برپا گردیدن حاکمیت ساویتی در ترکستان امیر بخارا برای در محلهای روس‌نشین امارت به عمل برآوردن تدبیرهای انقلابی مانع شد و به سفیران ساویت اعتبار نداد. 2-3 مارت 1918 سربازان امیر در زد و خورد با قشونهای ترکستان ساویتی مغلوب گشتند. با مقصد گفت و شنید با امیر ساویت شهر کاگان با سرداری رئیس آن و. پ. اتکین در هیت 22 نفر به بخارا 4 مارت وکیل فرستاد. امیر به وکیلان ساویتی در ارک، در حولی قوش‌بیگی ضیافت داد و مقصد وکیلان را فهمیده، با فریب آنها را به تهخانة قوش‌بیگی برده محکم کرد. پیش از به تهخانه رفتن 3 نفر وکیلان از نیت امیر په‌ای برده، خود را به بام ارک گرفتند. هنگام تیرپرّانی، که تمام شب دوام کرد، 1 نفر وکیل هلاک گردید، 2 نفر با مشقّت زیاد به کاگان گریخته، از فاجعه خبر دادند. محبوسان تهخانه نیز از روزنها تیر می‌پرّاندند، ولی سربازان امیر بام تهخانه را سوراخ کرده، به سر وکیلان 300 سناچ آب خنک و 10 پود تیزاب (کیسلاته) ریختند. بعد نه روز در تهخانه را گشاده جسد وکیلان را به گورستان بیرون شهر برآورده پرتافتند. در بین هلاکشدگان و. پ. اتکین، علی‌اف، قاسم گلیمخناو (کمیسر حربی ولایت سمرقند) ، بلشویک پیندا (کمیسر علاقة حربی ولایت سمرقند) ، بالشیونک عبدالرحماناو، ا. پ. تیلینس، مهدییف، عبدالله‌ لزگین، محمّد ممداف، گجییف و دیگران بودند.