فرّوخی یزدی میرزا‌محمّد

فرّخی یزدی میرزا‌محمّد (1888، یزد-1939، تهران) ، شاعر ایرانی. در مکتب انگلیسی می‌خواند. سال 1904 برای عقیده‌های آزادی‌خواهانه‌اش از این مکتب رانده شد. شاعر کارگری را کسب کرد. اشتراکچی فعال انقلاب برجوزی دموکراتی سالهای 1905-11 ایران (انقیلبای مشروطه) بود و در اشعارش غایه‌‌های آزادی و انقلاب را ترغیب می‌نمود. سال 1910 برای شعر بر ضد حاکم یزد گفته‌اش به زندان گرفتار شد. در زندان با امر حاکم دهان او را دوختند. فرّخی یزدی از زندان گریخته، به تهران آمد و مبارزه را دوام داد. سالهای 1916-20 باز به زندان افتاد. ولی این تعقیبات شاعر را از عقیده‌اش گردانده نتوانستند. فرّخی یزدی سال 1921 روزنامة «طوفان» را انتشار داد، که روحیة ضدیرتیجایی و ضدیمپیریلیستی داشت. روزنامه را بارها حکومت بست، ولی شاعر آن را با نامهای «ستارة شرق»، «قیام»، «پیکار» نشر می‌کرد.
مودّتی بیرون از وطن زیسته است. پس از بازگشت به حبس گرفتند و وحشیانه کُشتند. در ایجادیات فرّخی یزدی غزل و رباعی موقع اساسی دارد. قصیده، مسمّط، قطعه نیز سروده است.
فرّوخی یزدی سال 1927 در جشن 10-سالگی روالیوسیة اکتبر به ا.ج.ش.س. آمد و در وصف روالوتسیة اکتبر و خلق ساویتی غزلی نوشت، که از مهر بی‌پایان او نسبت به مملکت ما شهادت می‌دهد.
اسار: در طلب آزادی، دوشنبه، 1980.
دبیات: نجماناو ف. ، صحیفه‌ای از زندگی یک ادیب مبارز ایران، «مکتب ساویتی»، 1979، ش 9.
ف. نجماناو.