بانّ
(واnn) ، شهر در آلمان غربی (مضافات ریین-ویستفلیه) ، در ساحل دریای ریین. اهالیاش 324899 نفر (2010؛ با اهالی شهرهای کیالن و لیویرکوزین زیاده از 3 ملن نفر). مرکز نقلیاتی، در هیت سیستم راه آهن بلندسورعت عمومیاروپایی است. بندر دریایی و ایراپارتی بینلمیللی دارد. در عصر 1 تا میلاد در جای استحکام حربی لیگیانیران رومی (کستره بانّیزیه) بنیاد شده است. از سال 1244 شهر. از سال 1815 در هیت پروسّیه. سالهای 1949-91 پایتخت جفا بود. بانّ مرکز مأموری و سیاسی مهم اسگ. بعد به برلین کوچیدن پایتخت آلمان متّحدشده در بانّ یک قطار وزارتها و دیگر مقامات عالی فدرالی، سازمانهای بینلمیللی، سفارتخانهها، کنسولگری بسیار دولتها، نمایندگیهای وا باقی ماندند. در بانّ کارخانههای نسّاجی، الکتروتیخنیکی، فابریکههای استحصال مبل برای ادارهها، موادّ کنسیلیری و دستگاههای طبع و نشر فعالیت دارند. سال 1990 مرکز علمی-تحقیقاتی اروپایی پیشقدم «سیزر» تأسیس یافت. در بانّ خدمترسانی مالیوی و سغرتوی وسیع رواج یافته است. سییاهی نیز ترقّی کرده است. در بانّ دانشگاه (1777) ، آکادمی پیدگاگی، قریب 20 انستیتوت تحقیقات علمی، تئاترها، تالارهای کنسرت، کانسیروتاریه، آثارخانة بدیعی آکادمی در نزد دانشگاه، آثارخانة باستانشناسی، تاریخ دقیق، آثارخانة انفرادی لیودویگ ون بیتخاوین (در بانّ تولد شده است) و باغ باتنیکی موجود است. از یادگارهای معماری کلیسای جامی رمانی سنکت-کسّیوس-اند-فلارینسیوس (عصرهای 12-13) ، کلیسای گاتی سنکت-ریمیگیوس (عصرهای 13-14) باقی ماندهاند. بانّ جای برگزاری کانگریسّها، انجمنها، نمایشگاههای بینلمیللی است. در بانّ فستیوالهای بینلمیللی صنعت تئاتری، فستیوال موسیقی بیتخاوین و فستیوال فیلمهای بیآواز برگزار میشوند.
دبیات: ناویه راسّییسکیه اینتسیکلاپیدیه. ت. 3 (1). مسکو، 2005.