باقی ابن محمّد ابن یوسف

باقی ابن محمّد ابن یوسف، کنده‌کار، خطّاط و شاعر تاجیک (آخر عصر 15-اوّل عصر 16). از دیهه آب‌بُردن کوهستان مستچاه. پنج کتیبة او از دیهه آب‌بُردن و سیتایش از دیهه ریواموتک کوهیس­تان مستچاه یافت شده‌اند. کتیبه‌ها عاید به احوال و زندگی او معلومات می‌دهند. باقی برای کتیبه‌های سنگ مزار نیز خود شعر می‌نوشت. ابیات زیر نمونة ایجاد اوست:

در هر چمنی لاله و وردی خیزد،

در هر فصلی ز شاه بردی خیزد.

لیکین دو هزار سال باید بشمرد.

تا در صف مردان چو تو مردی خیزد.

در کتیبة دیگر باقی، که در سنگ فسان روی قبر بکه سلطان نام زن از قبرستان تگ مزار دیهه ریواموتک پیدا شد، چنین ابیات کنده‌کاری شده‌اند:

کاش آن روز، که در پای تو شد خار اجل،

دست گیتی بزدی تیغ هلاکم بر سر،

تا در این ملک جهان بی تو ندیدی چشمم،

ین منم بر سر خاک تو، که خاکم بر سر.

باقی در نگارش انواع خط سبک و اسلوب خاص داشته است. او کتیبهایش را بیشتر با خطوط تعلیق، شکسته و دیوانی کنده‌کاری نموده، برای کتیبه‌هایش، عادتاً سنگهای نسبتاً دایره‌شکل را انتخاب می‌کرد. سبک، طرز نوشت باقی در نتیجة مشق دور و دراز و آموختن اسلوب خطّاطان و کنده‌کاران پیشین تکامل یافت. در کتیبه‌های او خصوصاً تأثیر نگارشات خطّاط و کن­دکاری عصر 15 الا‌الدّین مشاهده می‌گردد.

دبیات .: مختاراف ا. سنگ هم دلی دارد. . دوشنبه، 1986؛ همان. اپیگرافیچیسکی پمیتنیک کوخیستنه (xi-19). کن. 1. دوشنبه، 1978. ا نوراو