بافی ابو‌محمّد عبدالله

بافی ابو‌محمّد عبدالله ابن محمّد بخاری خوارزمی (فوت 1008، بغداد) ، فقیه معروف شافعی، که در ادبیات عرب، علم نحو، فصاحت و بلاغت، شعر، خطابه، بدیهه‌گویی و شیرین‌سخنی شهرت داشته است. از باف خوارزم برای تحصیل علم به بغداد رفت و همان جا مقیم شد. شاگرد ابوالقاسم ادولزیز ابن عبدالله داریکی شافعی، که پس از درگذشت استاد (986) به جای وه‌ای به تعلیم فقه پرداخت. همچنین از دو دانشمند معروف دیگر-ابویسهاق ابراهیم ابن احمد مروزی شافعی (فوت 952) و ابوعلی ابن ابوهوریره (فوت 957) فقه را آموخته است. ابوتیییب طبری (فوت 450) و چند تن از مشایخ مشهور شافعی، از جمله، ابوعبدالله محمّد ابن ابراهیم سانیی خوارزمی (فوت 390) ، ابوبکر محمّد ابن بکر ابن محمّد نوقانی طوسی (فوت 420) و علی‌ ابن محمّد ماوردی (فوت 450) از جملة شاگردان بافی می‌باشند.

ز اشعار بافی بیش از 20 بیت تا امروز رسیده است، که در منابع معتبر، از جمله «تاریخ و بغداد» خطیب بغدادی، «موعجم و-ل-بولدان» یاقوت هموی، «ال-بدایت و و-ن-نهایه» ابن کثیر، «یتمت و-د-دهر» سالیبی، «ان-نجوم و-ز-ظاهره» ابن تغریبیردی و «طبقات و-ش-شافعیهت و-ل-کبری» سوبکی آورده شده‌اند. از معلومات آوردة سوبکی و ابن کثیر برمی‌آید، که معاصران بافی قائل به مقام بلند علمی وه‌ای بوده‌اند و او را به حس شخصیت بزرگ دینی اعتراف می‌کرده‌اند. نام بافی در «ال-بدایت و و-ن-نهایه» و «یتمت و-د-دهر» اشتباهن به صورت «باجی» درج شده است.

س. محمد‌الله.