پنجاب ولایت تاریخییست در آسیای جنوبی، در حدود هندوستان و پاکستان. قسم شمالی همواری هند و گنگ را اشغال می‌کند. در قسم غربیپ پنجاب بیابان تخل واقع گشته است. دریاهای ستلج،  چیلم، چیناب، رو و بس با دریای پنجند درآمیخته، زمینهای کارم پنجاب را آبشار می‌کنند. اکثر جایهای بلندش 150-350 …

پنجیکان، دیهه‌ای است در ساویت قشلاق سیمیگنج ریان آرجانیکیدزیاباد رسّ تاجّیکستان. تیرّیتاریة ساوخاز «آرجانیکیدزی‌‌آباد». ز پنجیکان تا مرکز ساویت قشلاق 10 کم، تا ریان 9 کم؛ راه آسفالتپوش. اهالی‌اش 492 نفر (1983) ، تاجیکان. دیهه مگزین دارد. ساحة اساسی خواجگی-سبزه‌وات‌کاری. زمینها از دریای سیمیگنج آبیاری می‌شوند.

پنج‌ضرب، صدای پست اسبابهای موسیقییست، که به نه‌ای موافق می‌آید. در نتیجة با پنج انگشت پوشانیدن پرده‌های نه‌ای پنج‌ضرب حاصل می‌شود. پنج‌ضرب نسبت به صدای «چارضرب» و «سیزرب» پست بوده، بیشتر به انسمبل، ارکستر و سرود حافظان یکّه‌های جور می‌شود.

«پنجگاه راست»، شکل آهنگییست در ترکیب مقامهای خوارزمی، که از طرف کامل خوارزمی مرتّب گشته است. نیمة اوّل عصر 18 در اساس آهنگهای مقام یکم-«راست» یک سلسله آهنگهای سازی ترتیب داده شد، که آن همچون مقام هفتم «پپجگاه» نام گرفت. این مقام تدریجاً از بین رفت، ولی بعضی آهنگهایش، از …

«پنجگاه» یکی از شعبه‌های مقام کلاسیک از سلسلة «دوازده‌مقام»، که دو نوع دارد: پ ا ن ج گ آ ه ا ا س ل و پ ا ن ج گ آ ه ا زایید. کلمة «پنجگاه» از پنج آواز موسیقی و چهار فاصله عبارت بو­دن را افاده مکند. اهنگ شعبة …

پنجرة کریستلی، شکل فزاییست، که در کریستلّها و جسمهای کریستلّی باتربیت جایگیر شدن اتمها، یونها و مالیکوله‌ها را نشان می‌دهد. پنجرة کریستلی از یچییکه‌های المنتاری عبارت است، که در سه سمت دور تکرار می‌شوند و ساخت تام کریستلّ را به وجود می‌آرند. یچییکة ایلیمییتری وابس­ته به سیمّیتریة کریستلّ شکل پرلّیلیپیپید …

پنجرة دیفرکسیانی، رو­زنه و مانعه‌های در فضای محدود گذاشته‌ای را نامند، که برای حاصل کردن دیف­رکسیة روشنایی استفاده می‌شوند. رو­زنه و مانعه‌های بی‌ترتیب گذاشته را پنجرة دیفرکسیانی منتظم و با ترتیب گذاشت­ را پنجرة دیفرکسیانی منتظم می‌نامند. در آپتیکه پنجرة دیفرکسیانی نامنتظم تطبیق عملی ندارد. پنجرة دیفرکسیانی منتظم در سطح …

پنجره، چوزع آرایشییست در صنعت معماری. در، دریجه، روزنه، بین رف و ستونها، ایوان، زینة بناهای مأموری، مدنی و جمعیّتی را با پنجر‌ آرا می‌دهند. پنجره اساساً خاص معماری شرق، علی‌الخصوص مملکتهای اقلیمش گرم است (آسیای میانه، افغانستان، ایران، هندوستان و مملکتهای شرق نزدیک) ، که هم وظیفة آرایشی، هم …

پنجکینت قدیم دمنة شهر ابتدای عصرهای میانه؛ 1، 5 کم جنوب و شرقتر شهر حاضرة پنجکینت واقع است. پنجکینت قدیم یکی از روستاهای (ریانهای) سغد بود (عصرهای 7-8). هر یک روستا، از جمله پنجکینت مرکز (شهر اساسی) ، حاکم و آترید حربی داشت. ز خصوص پنجکینت قدیم در عصرهای 7-8 …

پنجکینت، شهر (تا 1953-پتش) ، مرکز مأموری ریان پنجکینت ولایت لنین‌‌آباد. 68 کم شرقتر شهر سمرقند، در ساحل چپ دریای زرفشای واقع است. بلندی‌اش از ساحل بهر 930 م، حرارت میانة ژانویهی-1 °، ژوئیه 25، 6° س. بارشات سالانه 325 مّ. اهالی‌اش 17000 نفر (1976). راههای اتومبیلگرد پنجکینت را با …