موتگینیز

موتگینیز (از لاتینی mutatio-تغییریابی و… گینیز) ، پراسیسّ تغ-ییریابی ارثی-موتسیّه را گویند، ن از تأثیر شرایطهای طبیعی (خود از خود) یا عاملهای گوناگون فیزیکی یا شیمیایی موتگینها به وجود می‌آید. اساس موتگینیز را تغییریابی مالیکوله‌های کیسلاته‌های نوکلیت، که نگهدار و ناقل اخبار ارثی می‌باشند، تشکیل می‌دهند. این تغییریابی چون موتسییم گینی یا تشکّل نو خراماسامه‌ها افاده می‌بّد. مکانیزم موتگینیز برای موتگینهای گوناگون هر خیل است. ‌افکنیش یونیزاننده به کیسلاته‌های نوکلیت بی‌واسطه تأثیر نموده، اتمهای آنها را فعال و یونیزسیه می‌کند. این باعث کنده شدن سلسلة (زنجیر) انگشتاب و فاسفتی مالیکوله و بندهای هیدروژنی بین تارهای کامپلیمینتری کدن (کیسلاتة دیزاکسیریبانوکلیت) می‌گردد.

به رفت موتگینیز عاملهای گوناگون بیرونی تأثیر زیاد می‌رسانند، مثلاً، در زیر تأثیر ‌افکنیش یونیزاننده سرعت موتسیه‌ها هنگام به هوجیره داخل‌شوی آکسگین افزوده، هنگام نارسایی آن (اگر ‌افکنیش در اتمسفرة نیتروژن به وجود آید) سست می‌شود. بعضی مادّه‌ها م. اتگینیز را بازمیدارند. مثلاً، به خوجیره داخل نمودن ادینازین یا گونازین تأثیر موتگینی انلاگهای پُرینی اساسهای نیتروژنی را بازمیدارند، فیرمینت کتلزه ایفّیکت موتگینی ‌افکنیش یونیزا-ننده را سست می‌کند. هنگام تأثیر بعضی موتگینهای شیمیایی موتسیه یکباره یا بعد چند وقت، بعضاً بعد یکچند نسل هوییره عوض شدن به وجود آمده می‌تواند.