باردارشوی

باردارشوی، آمیخته گشتن هوجیره‌های جنسی نرینه و مادینة رستنی، هیوانات و آدم، که در نتیجه زیگاته حاصل می‌شود.

ماهیّت باردارشوی هیوانات را بار نخست فیلسوفان-طبیعتشناسان و طبیبان قدیم هندوستان، ختایی، یونان و رم شرح داده‌اند. باردارشوی هیوانات در تخمراهه به عمل می‌آید. نطفه در داخل عضو جنسی مادینه 18-20 ساعت قابلیّت حرکتش را نگاه می‌دارد. در پرنده‌ها نیز باردارشویی در تخمراهه به وقوع می‌پیوندد. نطفه در هوجیره‌های مخصوص-«لانه‌ها» غن شده، هنگام اخراج نوبتی تخم را تا حاصل شدن پردة سفیده باردار می‌کند. در این هوجیرخا نطفه قابلیّت حیاتیش را دور و دراز (مثلاً، در غاز 1-2، مرغابی 2-3، مرغ و مرغ مرجان 5-6 هفته) نگاه می‌دارد. هنگام علاقة جنسی هیوان مادینه نطفة هیوان نرینه را قبول می‌کند. نطفه و هوجیرتوخم در جریان فیرمینتتسیة مرکّب آمیخته می‌شوند. در این مورد فیرمینت گیلورنیدزه فعال شده، پردة هوجیرتوخم را حل می‌کند. ابتدای باردارشویی از داخل گشتن نطفه (همة نطفه یا سر و گردن آن) به هوجیرتوخم آغاز می‌یابد. سپس هسته (ید را)-ا نرینه و هوجیرة جنسی مادینه به هم آمیخته می‌شوند. در نتیجة تبدّلات فیزیکی و کیمیایی هوجیرتوخم با پرده‌ای احاطه می‌شود، که آن سدّ داخل شدن نطفه‌های دیگر می‌گردد. در اکثر هیوانات بعضاً به هوجیرتوخم چند نطفة دیگر هم راه می‌یابد، ولی فقط خستة یکی از آنها به هستة هوجیرتوخم آمیخته، هستة دیگر نطفه‌ها محو می‌شوند.

باردارشوی رستنی مسئلة عمدة ایمبریالوژی رست­نی به شمار می‌رود. تاریخ تحقیق باردارشویی در رستنیها به آموزش مسئلة جنس آنها وابسته است. در عالم نباتات باردارشویی به طور گوناگون (مثلاً، ازاگمی، گیتیراگمی، آاگمی) صورت می‌گیرد. ازاگمیه در رستنیهای درجة پست مشاهده می‌شود. ماهیّت ازاگمیه از آن عبارت است، که گمیته‌های نرینه و مادینه (با قمچینک حرکت می‌کنند) ظاهراً به هم مانند باشند هم، از جهت فیزیولوژی فرق دارند. هنگام گیتیراگمیه گمیته‌های نرینه و مادینه با ‌اندازه و حرکت فرق می‌کنند. گمیتة مادینه نسبتاً کلان و کم‌حرکت است. ازاگمیه نیز به رستنیهای درجة پست خاص می‌باشد. در اثنای آاگمیه گمیته‌ها از جهت مارفا­لوژی، ‌اندازه و حرکت فرق دارند. آاگمیه در رستنیهای درجة پست و عالیتشکّول مشاهده می‌شود. گمیتة مادینه (هوجیرتوخم) در رستنیهای درجة پست در داخل آاگمیه، در رستنیهای سپاردار عالیتشکّول و لوچتوخمها در ارخیگانیه و در رستنیهای گلدار در جنینخلته به وجود می‌آید. گمیته‌های نرینه (سپیرمتازاید) در رستنیهای سپاردار درجة پست و عالیتشکّول در انتیریدیّها حاصل می‌شوند. گمیتة نرینة رستنیهای لوچتوخم بی قمچینک است (در گردنیچه به وجود می‌آید). در باکتریه‌ها باردارشویی مدّت مدید نامعلوم بود. سال 1946 در قلمچمیکراب روده موجودیّت کانعیوگتسیة جنسی آشکار گشت. در اکثر آبسبزها (غیر آبسبزهای کبود و سبز) باردارشویی با طرز گوناگون صورت می‌گیرد. در نتیجة باردارشویی زیگاته و از آن سپارافیت حاصل می‌شود. باردارشوی زنبوروغهای درجة پست و عالیتشکّول از همدیگر فرق دارد. در زنبوروغهای عالیتشکّول روند جنسی گمیتنگیاگمیه، سامتاگمیه، اوتاگمیه به مشاهده می‌رسد. در رستنیهای لوچتوخم و پوشیدتوخم باردارشویی در نتیجة گردآلود شدن به عمل می‌آید. رستنیهای پوشیدتوخم گل و میوه حاصل می‌کنند. نگر نیز حاملگی.

دبیات: درافمن و. ا. فیزیکا-خیمیچیسکی آسناوы آپلادتوارینیه مسکو، 1963؛ مادلیوسکیی یه. س. تسیتاامبریالوژی وыسشیخ رستینی. کییف، 1963؛ گینزبورگ ا. س. زکانامیرناست آپلاداتوارینیه و جی­واتنыخ. مسکو، 1977؛ پیتراساوه ر. ا. بیولوگیه: رزمناجینی آرگنیز­ماو. مسکو، 2003.                            

   س. یونساو.