فخرالدّین خجندی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، موسیقیشناس تاجیک (عصرهای 14-15). در خجند به دنیا آمده، علمهای بدیع، فلسفه، ریاضیات و موسیقی را از پدرش آموخته است. فخرالدّین xوجندی در صنعت کتابت و صورتکشی نیز استعداد بلند داشت. و با تخلّص صوتی شعر هم میگفت و خودش آهنگ میبست. …
مفصلفخرالدّین عراقی
فخرالدّین عراقی شیخ ابراهیم ابن بزرگمهر ابن ابدولغفّار جوالیقی همدانی (1213، کمجان یا کمیجان همدان-1289، دمیشق) ، شاعر فارس-تاجیک. عراقی تخلّص داشت. نگرید عراقی.
مفصلفیهریست
فهرست (عربی-جدول، نامگویی، رویخت) ، جدول مخصوصیست برای تعیین متن مندرجه-فصل و بابهای یگان کتاب، جدول عنوانها و سرلوحههای یوگگاب، که اکثر در اوّلم آن میآید؛ نامگوی مورتّب پریدمیتها، که از روی ایشانة مویین جدا کرده شدهاند؛ معلوماتنامة نشریههای علمی و تکنیکپ یا مدنی و معرفتی (بعهان مواوّر، مثلاً، فهرست …
مفصل«فرهنگ سروری»
«فرهنگ سروری» نگرید «مجمع-ال-فُرس».
مفصلفتهالله قزوینی
فتحالله قزوینی فخرالدّین (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر فارس-تاجیک (عصر 13). برادر تاریخنویس مشهور مستوفی قزوینی. از غزلسرایان زمان و در این جاده پیرو اوحدی مراغی بوده است. نمونههای آثارش کم مانده است. این بیت از اوست: روز اجلم ناله نه از رفتن جانست. ز یار جدا میشوم …
مفصلفتّاهی نیشاپوری
فتّاحی نیشاپوری مولانا محمّد ابن یحیی سیبک (سال تولد نامعلوم، نیشاپور-وفات 1448، هرات) ، شاعر، نویسنده، عالم و خطّاط فارس-تاجیک. فتاهی نیشاپوری اکثر علم و دانش زماندش را از خود کرده بود. مخصوصاً در علمهای قافیه، عروض، بدیع و صنعت خط استعداد بلند داشت. اثرهای فتاهی نیشاپوری با تخلّصهای گوناگون …
مفصلفتیله
فتیله، تمپان، سبیخ، 1) یک پارچه (هموار یا لونده) داکة پاک را گویند، که برای نگاه داشتن خون یا بیرون کردن چرک به درون جراحت یا سطح آن گذاشته میشود. مهلت گرفتن فتیله به تعیینات آن وابسته است. 2) ریسمان غفس پختتافتیست، که در چراغ پیلتهسوز و شمع میتوزاشتند.
مفصلفسلهای سال
فصلهای سال (بهار، تابستان، تیرهماه، زمستان) ، به دورهها تقسیم شدن سال را گویند، که در قدیمولییام موافق حرکت-آفتاب در آسمان و تغییر فصلها در طبیعت مقرّر گردیده است. عوضشوی فصلهای سال در نتیجة میل تیر چرخزنی زمین به همواری مدار زمین (تحت کنج 66°33′) صورت میگیرد. هنگام در گرد …
مفصلفسل
فصل (عربی) ، در طبّ قدیم پیوندگاه دو استخوان را مینامیدند. نگرید بند.
مفصلفسیهی ملّا ابدونزر بخارایی
فصیحی ملّا ابدونزر ابن ملّا جوربای بخارایی (سال تولد نامعلوم-وفات 1895) ، شاعر تاجیک. پس از ختم تحصیل به خدمت دربار راه یافت. اشعارش از مخمّسات، مثلثات (در پیروی مشفقی) و مسدّسات عبارت است. دیوانش تحت رقم 1451/1 در گنجینة دستنویسهای شرقی انستیتوت شرقشناسی آکادمی فنهای رسّ تاجیکستان محفوظ است. …
مفصل