فرغانه، وادی فرغانه، پستخمی بینیکوهیست در کوهسار تیانشان. اساساً در حدود رسّ ازبکستان، قسماً در رسّ تاجیکستان و رسّ قرغیزستان واقع گشته است. فرغانه را از شمال قطارکوههای قُرمه، چتقل، فرغانه و از جنوب قطارکوههای ترکستان و آلایی احاطه کردهاند. در غرب توسط گذرگاه کمبر با دشت میرزاچول پیوست شده است. طول خمی قریب 300 کم، برش تا 170 کم، مساحتش 22000 کم2.
بلندی مطلق در شرق خمی 1000 م، در قسم غربیاش 300 م. اقلیم وادی کانتینینتیست. حرارت میانة ژانویه-2، -3“س، ژوئیه 24-2تس. بارشات سالانه از 100 تا 500 مّ. دریای اساسی سر (شاخابهایش سوخ، اسفره و غیره). برای آبیاری زمینها یکچند کانال (کانال کلان فرغانه، کانال شمال فرغانه، کانال جنوب فرغانه، کانال کلان اندیجان) و آبانبارها (قیراقّم، فرهاد، قووّسایی، فرغانه) ساخته شدهاند. فرغانه ناحیة مهمّ پختهکاری، باغ و طاقداری و کرمقداریست. در وادی شهرهای لنینآباد، فرغانه، قوقند، اندیجان، نمنگان، اش و غیره جایگیر شدهاند. نگرید نیز دیپریسّیة فرغانه.
و. عالماو.