توسعها، خدنگیها (ویmuleaceae) ، عایلة بتّه و درختان خزانریp را گویند. برگ یکلخت ساده، گل دوجنسه، «چارمگز» قناتکدار دارد. توسعها عادتاً در جایهای سیرنم میرویند. گل آنها هنگام وزش باد گردآلود میشود.
توخم توسعها را آب، پرّنده، خایندهها، اینچنین شمال پهن میکنند. توسعها 6 جنس (بیش از 100 نمود)-ا رستنیها را در بر میگیرند. در تاجیکستان فقط 2 جنس توسعها-توس و فندق میروید. از توسعها اشیای دارویی و تکنیکی میگیرند. آنها را برای سبزکاری شهر و دهات نیز استفاده میبرند. مغز فندق خوشطعم و سیرغذاست.