«تاریخ بدخشان»

«تاریخ بدخشان» اثر سعید‌محمّد بدخشی و میرزا فضللیبیک سرخفسر. «تاریخ بدخشان» از قسمت اساسی و 3 علاوه عبارت بوده، واقعه‌های سالهای 1657/8-1905 در حدود جمهوری شوروی تاجیکستان امروزه و شمال افغانستان به وقوع آمده را در بر می‌گیرد. بیان واقعه‌های سالهای 1657/8-1808/9 بقلم سنگ‌محمّد بدخشی، سالهای 1808/9-1005 به میرزا فضللیبیک سرخفسر منسوبند. «تاریخ بدخشان» زد و خورد و کشمکشهای خونین بین قبیله‌ها را در ولایتهای راغ، شغنان، خوتلان، چترار و فیزاباد افغانستان انعکاس می‌پماید. بابهای علی‌حدة اثر به تاریخ سلاله‌های امیران و خانهای بدخشان از تاجیکان، ازبکها، قتغنیها، قرلوقها و قلماقها، دخالت روسیه پادشاهی و انگلیه به این سرزمین، تقسیم حدود آن بین این دولتها و غیره بخشیده شده‌اید. در «تاریخ بدخشان» اینچنین راجع به مسئله‌های اتنوگرافیه، جغرافی و ادبیات معلومات فراوان موجود است. «تاریخ بدخشان» را سال 1959 شرق‌شناس ساویتی ا. ن. بالدыریف در لنینگرادبه اصول فکسیملی نشر کرد.

دبیات: تاریخ بدخشان (استاریه بدخشنه) ، ل. ، 1960.   ش. کبیراف.