«تاریخ احمدشاهی»

«تاریخ احمدشاهی» اثر تاریخی یکی عزمونشیان دربار احمدشاه دُرّانی (1747-73) محمود هوسینی (محمود هوسینّ-ال-منشی ابن ابراهیم ال-جامی) ، سال 1754 به نوشتن «تاریخ احمدشاهی» سر کرده، سال 1773 به اتمام رساند. و در تألیف اثر از «تاریخ جهانکُشای نادری» مهدیخان استرابادی و «نامة عالم‌آرای نادری» محمّد کاظم استفاده برده است. «تاریخ احمدشاهی» از مقدّمه و دو قسم عبارت بوده، اساساً آن تاریخ نیمة دوّم عصر 18 افغانستان را در بر می‌گیرد. اثر به زبان سفتة فارسی تألیف یافته، عاید به اقتصادیات و سیاست آن دور معلومات زیادی دارد. مؤلف ضدیت بین احمدشاه و وزیر او-شاهولیخان را برای تاج و تخت مخصوص قید نموده، در بارة ‌اندازهای گوناگون، نرخ و نوا، معاملات پول در افغانستان، ایران و هندوستان معلومات می‌دهد. در اثر 3000 بیت شعر مؤلف نیز درج یافته است. «تاریخ احمدشاهی» سرچشمة مهمیست عاید به تاریخ زبان، ادبیات، اتنوگرافیه، اقتصادیات ایران، آسیای میانه و هندوستان میانة عصر 18. نسخة فکسیمیلی «تاریخ احمدشاهی» سال 1074 در مسکو (دو جلد) نشر گردید.

د. سعیدمیراداف.