توزیهات

توضیحات در متن‌شناسی یک قسم اپّرت علمی نشریه‌ها را گویند، که متن را شرح می‌دهد و مضمون اصطلاح و کلمه‌ها را می‌فهماند. به واسطة توضیحات ماهیّت و قیمت فکر مؤلف مکمّلتر گشاده می‌شود. هنگام به چاپ حاضر کردن اثرهای نویسندگان، اربابان دولت و عالمان بسیار واقعه‌ها، دلیلها، نامها، مفهومها توضیحات‌طلب می‌کنند.

بینابر این مرتّبان، محرران به چنین اثرها توضیحات می‌نویسند. توضیحات سه نوع دارد: 1) توضیحات تاریخی و ادبی یا تاریخی و علمی، که به اثرهای بدیعی و علمی نوشته می‌شود؛ 2) توضیحات واقعی، که به یادداشتها، خاطره‌ها و مکتوبها عاید است؛
3) توضیحات لغویی یا ایتیمالاگی، که اَرخَئیزم (منسوخ)، نیالاگیزم، دیالکتیزمها و غیره، اینچنین کلمه و عباره و جمله‌های خارجی را شرح می‌دهد. در توضیحات موجودیّت چار عنصر متن‌شناسی حتمیست: 1) نشان دادن تمام سرچشمه‌های متن اثر چاپشونده؛ 2) اساسناک بودن عطریبوسیة اثر چاپشونده؛ 3) با دلیلها اثبات کردن سنة آغاز و اتمام اثر؛ 4) شرح مختصر تاریخ پیدایش اثر. س. تبراف.