“تنقید پراگرمّة گات”

“تنقید پراگرمّة گات”، نام یک اثر مشهور ک. مرکس است، که سال 1875 انشا شده، سال 1891 از چاپ برآمده است. در آن پرنسیبهای اساسی نظریة کمونیزم علمی انکشاف داده شده‌اند؛ تحلیل انتقادی پراگرمّة پرتیة سوسیال-دموکراتی ژرمنیّه را در بر گرفته است، که برای سعیزد نوبتی در گاته تییار شده بود.
ک. مرکس در این اثر خصوصیتهای اساسین دو فزة جمعیّت کمونیستی: سوسیالیم (فزة پایانی) و کاسمّونیزم (فزة عالی) را مویین کرده است. از جمله ک. مرکس تصوّرات میدبورجوزی را در بارة آن که گویا در جمعیّت کمونیستی محصولات را به همه برابر تقسیم می‌کرده باشند، سخت تنقید می‌کند. ک. مرکس از تعلیمات خود در بارة دولت، که در اساس تدقیق تجربة روالیوسیه‌های گذشته و مبارزة صنفی در جمعیّت برجوزی به وجود آورده شده است، خولیوسه برآورده، در «تنقید پراگرمّة گاته» ناگزیری تاریخی دورة گذرش را از کاپیتالیم به کمونیزم نخستین بار مقرّر می‌کند و در این حال ضرورت دیکتتورة پرولتاریت را همجیهته اساسناک می‌نماید. ک. مرکس در «تنقید پراگرمّة گاته،» مسئله‌های مهمّ تاکتیکة مبارزة صنفی پرولتاریت را نیز مورد بررسی نظری قرار داد. او عقیدة ف. لسّل را در باب آن، که گویا نسبت به صنف کارگر دیگر همة صنفهای باقیمانده «فقط یک عامّة ریکسیانی» می‌باشند، رد کرد. «تنقید پراگرمّة گاته» یکی از تألیفات اساسی ک. مرکس می‌باشد. تعلیمات ک. مرکس و ف. اینگیلس عاید به مسئلة جمعیلت کمونیستی و دیولت در اثرهای و. ا. لنین، خصوصاً در «دولت و روالیوتسیه» منبعد انکشاف یافه است.