شیکار

شیکار، سید، سید هیوانات وحشی و پرّنده‌ها را گویند. یکی از قدیمترین ساحه‌های فعالیّت استحصالی انسان است. ش. در ابتدا (دورة اوّل پلیالیت) خصوصیت کالیکتیوی داشت. سنگ، تبر سنگین، گرز، نیزه، دیرتر کارد، تور و غ. آلات ش. بودند. در دورة می‌زالیت اختراع شدن تیر و کمان برای انکشاف ش. تکان بزرگی گردید. آدمان ابتدایی از دورة نیالیت برای ش. سگ، مولوه، اسپ، مرغان شکاری را استفاده می‌بردگی شدند.

هالا برای ش. اساساً تفنگهای شکاری و دامهای چوبین، فلزین، تور و غ. ، بعضاً هیوانها (سگهای تازی، یوز) ، مرغهای شکاری (لاچی، شاهین، عقاب، برگوت، باز) -را استفاده می‌کنند. برای جلب نمودن سید به شکارگاه مولوه (گشت، ماهی، چارمغز، میوه، مادّه‌های خوشبویی و غ .)-po به کار می‌برند. ش. صناعتی، اسپورتی و هوسکاری و علمی می‌شود.

در ا.ج.ش.س. برای انکشافن همه‌طرفة ش. (با استفادة عاقلانة طبیعت) امکانهای کلان فراهم آورده شده‌اند (نیگ. خواجگی شکار) ، در مساحت وسیع زیاده از 100 نمود هیوان معیندار، 20 نمود هیوان سومدار وحشی (سیدک، شاهگوزن، آهوی خالدار و گوزن شمالی، تور کوکزی و داغستانی، نخچیر. ارخر و غ .) ، بیش از 150 نمود مرغ شکارباب مسکنند. محصولات اساسی ش. معینه می‌باشد، که از روی استحصال آن ا.ج.ش.س. در جهان جای اوّل را می‌گیرد.

پرّاندن یا داشتن سید در ا.ج.ش.س. از روی قانون قرارهای دولتی و حجّتهایی، که به استفادة عاقلانه، محافظت و تجدید ذخیرة هیوانات وحشی فایده‌ناک روانه شده‌اند، به ترتیب انداخته می‌شود. در ریسپوبلیکه‌های اتّفاقی (غیر از رسفسر) قاعدة یگانة ش. عمل می‌کند. بلیت شکارچیان ا.ج.ش.س. حجّت یک‌خِله‌ای است، که آن را ادارة خواجگیهای شکار و جمعیّتهای شکارچیان می‌دهند و صاحب آن به شکار سیدهای گوناگون حقوق دارد.

موافیق استو هر یک شخص از سن 18-سالگی می‌تواند اعضای این جمعیت شود. مقصد اساسی جمعیت افزون گرداندن و محافظت نمودن هیوانات و پرّندگان ممنوعگاه و شکارگاهها می‌باشد. جمعیت حالا بیشتر از 10 هز. نف. اعضا دارد و آن 11 خواجگی شکار (346، 833 گه) را در بر می‌گیرد، در خواجگیهای شکار هر سال مقدار هیوانات و پرّنده‌ها را به حساب می‌گیرند. در تاجیکستان اساساً گرگ (تمام سال) ، روباه (1 نایب.-15 فیور .) ، شغال (تمام سال) ، گراز (15 سینت.-31 دیک .) ، زرگوش (1 نایب. 31 دیک-.) ، نخچیر (15 سینت.-31 دیک .) ، کبک (1 آکت.-15 فیور .) ، بیدانه (1 آکت.-45 فیور .) ، کبوتر وحشی (1 سینت.-31 دیک .) ، مرغابی (1 آکت.-15 ینو. ‘) ، قشقلداق (15 سینت.– 13 دیک .) ش. کرده می‌شود.

خیرس، شیرپلنگ (اربیس) ، خالگول، گُرم، مارخور، ارخر، مرغ هلال، تذرو، غاز کوهی و بعضی دیگ.-را، که در «کتاب سرخ رسّ تاجیکستان» قید شده‌اند، سید کردن منع است.

ه. ولییف.