ریوالیوتسیة علمی و تکنیکی، تغییرات صفتی و کلّی قوّههای استحصالکننده در زمینة انکشاف علم و پراگریسّ تکنیکی. سالهای 30-50 عصر 20 سر زده است. روالوتسیة علمی و تکنیکی انکشاف علم و تکنیکه را تیزانیده، به همة ساحههای حیات جمعیت تأثیر میرساند. روالوتسیة علمی و تکنیکی دارای خصوصیتهای زیر است: کشفیاتهای بزرگ علمی و تکنیکی، دگرگونیهای تیخنالاگی و به قوّة بیواسطة استحصالکننده تبدل یافتن علم؛ به عامل اساسی پراگریسّ اقتصادی و اجتماعی تبدل یافتن و کارکتر عمومی گرفتن علم؛ تغییر صفتی قوّههای استحصالکننده، آلات محنت، استحصالات و خود کارگران؛ تغییر ماهیت و مضمون محنت، افزودن رل عنصرهای ایجادی در آن؛ به وجود آمدن زمینههای مادّی و تکنیکی برای برطرف نمودن تفاوت محنت فکری و جسمانی، فرق بین شهر و قشلاق، ساحههای استحصالی و غیرییستیهسالی؛ به وجود آوردن منبعهای تازة قوّه، مادّههای مسنویی و غیره؛ افزودن اهمیت اقتصادی و اجتماعی واسطههای اخبار برای نظارت و راهبری به استحصالات جمعیّتی؛ بلندشوی درجة معلومات عمومی و کسبی و مدنی محنتکشان، افزودن وقت خالی؛ افزودن تأثیر متقابل علمها ، تدقیقاتهای کامپلیکسی، بلند شدن مقام علمهای جمعیّتشناسی و شدّت گرفتن مبارزة ایدئولوژی؛ تیز و تند شدن «مسئلههای ایکالاگی» و پیش آمدن ضرورت تنظیم سیستم «جمعیت-طبیعت» و غیره. روالوتسیة علمی و تکنیکی برای پیدایش سیستم یگانة ساحههای مهم فعالیّت انسان، از قبیل معرفت نظریهوی قانونیّتهای طبیعت و جمعیت (علم) ، واسطههای کامپلیکسی تکنیکی و تجربة تأثیررسانی و دگرگونسازی طبیعت (تکنیکه) ، پراسیسّ به وجودایی نعمتهای مادّی (استحصالات) و واسطههای عاقلانة بینیهمدیگری عملی زمینههای مساعد فراهم میآورد.
ریوالیوتسیة علمی و تکنیکی از رابطة متقابلة دو روالوتسیه-روالوتسیة عمومییلمی و روالوتسیة تکنیکی عبارتند. جهتهای دیگر انکشاف روالوتسیة علمی و تکنیکی به مثل اتوماتانی و مکانیکانی کامپلیکسی، استحصال مادّههای مصنوع، خیمیکانی و الکتریکانی در رفت روالوتسیة مذکور پیدا شده، منبعد برای به وجود آمدن جهتهای دیگر آن مساعدت میکند.
دیگرگونیسازیهای روالوتسیانی، که در علم و تکنیکه و وابسته به آن در استحصالات جمعیّتی به عمل میآیند، سرعت پراگریسّ جمعیّتی، ساختمان سوسیالیزم و کمونیزم را در مملکتهای گوناگون میتیزانند. مناسبتهای جمعیّتی، که در مملکتهای کاپیتالیستی و سوسیالیستی حکمرانند، به کارکتر و قوّههای حرکتدهندة روالوتسیة مذکور ایی در مقیاس عمومیجهانی و ی در حدود هر یک سیستم نجتنمایی و دولتهای علیحده تأثیر مویین میرسانند. ها این رو، عاقبتهای اجتماعی آن در مملکتهای ساخت دولتیشان گوناگوپ مختلفند.
ریوالیوتسیة علمی و تکنیکی به حیات اجتماعی و اقتصادی مملکتهای ترقّیکننده نیز تأثیر مهم میرساند. آن در نزد این مملکتها وظیفة انتخاب نمودن راههای انکشاف جمعیت، برقرار نمودن چنین مناسبتهای اجتماعی و اقتصادی مسئله میگذارد، که از کامیابیهای پراگریسّ علمی و تکنیک استفاده برده، در مدّت کوتاه تاریخ قفامانی اجتماعی و اقتصادی و تکنیکی خود را برهم داده، به پراگریسّ جمعیّتی نایل شوند.
موقی اجتماعی علم و تکنیکه، طرز استفادة آنها در شرایط سوسیالیزم به مضمون و خصوصیت مناسبتهای استحصالی سوسیالیستی علاقهمند است. قانونهای اقتصادی سوسیالیزم برای انکشاف باسرعت روالوتسیة علمی و تکنیکی شرایطهای ضروری ابژکتیوی موهییا میکنند، که نه فقط پراگریسّ علم و تکنیکه، بلکه پراگریسّ تمام جمعیّت را نیز تأمین میکنند. اهمیت اجتماعی روالوتسیة علمی و تکنیکی معاصر باز در آن افاده مییابد، که وهای عامل پیشبرنده و بزة مادّی پراگریس-س روالوتسیانی جمعیت نیز میباشد.
دبیات: م ا ر ک س کرل، سرسخن به «دایر به تنقید اقتصاد سیاسی». مرکس کرل و اینگیلس فریدریخ„ اثرها، مندرجة، جلد 1، دوشنبه، 1963؛ ا ف ا ن ا س ا و و. گ. ، نوچنا-تیخنیچیسکیه روالیوتسیه، اپرولینی، آبرزاونی، مسکو„ 1972؛ نوچنا-تیخنیچیسکیه ری-والیوتسیه ا ساتسیلیزم، مسکو„ 1973.
س. نوروزاو، ک. یعقوباو.