ازاد میرغولاملیخان

آزاد میرغولاملیخان (1705، قصبة بلگیرام هندوستان-1785) ، تذکره‌نویس و شاعر فارسی‌زبان هندوستان. در نزد علما و فضلای هندوستان تحصیل کرده است. علم ادبیات و تاریخ را از عالم معروف زمانش ابدولجلیل بلگیرام آموخته است.

ازاد پس از تحصیل مدرسه تقریباً در 34-سالگی همچون دانشمند زمان شهرت می‌یابد. او بسیار شهرهای هندوستان و ایران و مملکتهای عرب را سیاحت کرده، با نمایندگا-ن علم و ادب این کشورها صحبت نموده، عاید به زندگی و میراث ادبی آنها سند و حجّتها گرد می‌آرد، که برای تألیف تذکره‌ها و اثرهای تاریخی و ادبی به او یاری رساندند.

ز آزاد آثار علمی و ادبی پرقیمتی باقی مانده است، که مهمترین آنها تذکره‌های“ید بیزا»، «خزانة آمیره» و“سرو آزاد»، اثرهای تاریخی و جغرافی «ماسیر-ال-کرام»، «سبدت-ال-مرجان فی آثار-ال-هندوستان»، «روزت-ال-اولیا»، دیوانهای فارسی و عربی و اشعار پراکنده می‌باشند. تز­کیره‌های آزاد در آموختن تاریخ ادبیات فارس-تاجیک و رابطة اد­بی هند و ماوراءالنهر اهمیت علمی و ادبی دارند.