ارتاپیدیه

آرتاپیدیه (از یونانی orthos-راست و pefdeia-تربیه) ، یک ساحة طبّ است، که شناختن، پیشگیری و معالجه نمودن دیفارمتسیه (تغییر قسمهای بدن نسبت به موقع جایگیرشوی) و شکست اپّرت تکیه‌گاهی و حرکت آدم را می‌آموزد. برآمدن و شکستن استوهان، کج شدن پنجه‌ها ستون‌مهره و اصولهای معالجة آنها را بار اوّل حکیم بوقرات بیان کرده است.

مینبعد سیلی، جالینوس، ابن سینا و دیگر عالمان عصر میانگی مسئلة تشخیص و معالجه کردن ب­رامدن و شکستن استخوانها، امپوتسیة دست و پایی و پراتیز کرد­ن آنها، اصولهای ورزش معالجوی و غیره را کار کرده برآمدند. در عصر 19 در نتیجة ترقّی یافتن انتیسیپتیکه، اسیپتیکه، نرکوز و بعدتر رینتگیناگرفیه در آ. رتاپیدیه اصولهای جرّاحی کردن این بیماریها (آستیاتامیه، آستیاسینتیز، ارترا­دیز، ارتراپلستیکه، کوچانده شنان­دن موشکها، په‌ای و غیره) را جاری نمودند.

ارتاپیدهای ساویتی اوّلین شده در جهان جرّاحی پلس­تیکی (با راه جرّاح کوچاندن و شناندن قسم یگان عضو) و هنگام آن استفاده بردن گامابافته‌ها (بافتهایی، که به بافتن عضو یا قسم عوض‌شوندة آن موافقند) ، اینچنین اصول با اولترهسدا بریدن و پیوست (کفشیر) کر­دن استخوانها، اینداپراتیزهای متالی بند استخوانهای کاس و میان و غیره را جاری نمودند. پروبلمهای آرتاپیدیه در ا.ج.ش.س. در جرنل «آرتاپیدیه، ترومتالوژی ا پراتیزیراونی» (از سال 1927) نشر می‌شوند.

جمعیّت عمومی‌اتّفاقی ترومتالاگها و آرتاپیدها سال 1963 تشکیل شد. اساس‌گذار خذمت آرتاپیدیه در تاجیکستان پروفسور ب. گ. لاکشینه می‌باشد. در نزد انستیتوت دولتی طبّی تاجیکستان کفیدرة آرتاپیدیه و ترومتالوژی تأسیس یافت. آرتاپیدهای ریسپوبلیکه عاید به پروبلمهای اکتولی آرتاپیدیه و ترومتالوژی زیاده از 300 اثر علمی نشر نموده‌اند. جمعیّت ریسپوبلیکوی آرتاپیدها و ترومتالاگها در تاجیکستان سال 1971 تشکیل شد.

دبیات: تروبنیکاو و. ف. ، آرتاپیدیه ا ترومتالوژی، مسکو، 1971؛ والکاو م. و. . دیداوه و. د. ، دیتسکیه آرتاپی­دیه/- مسکو، *1972.