آلداوهای، آ ل د و و ا ی (oldoway، olduvai) ، درهای است در شمال طنزنیه، ز6 کیلومتر شمال شرقتر کول اییس واقع گردیده است. سالهای 30-60 عصر 20 آن را باستانشناس و انتراپالاگخای انگلیس ل. لیک و م. لیک تدقیق نمودند. در آلداوهای اندرون تهشین کول باقیماندة آثار مدنیّت دورة پلیالیت و یکی از قدیمترین متریالهای پلیانتراپالاگی جخان بر جا ماندهاند.
در قَبَت پایانی (زیاده از 2 میلیون ساله) باقیماندة قرارگاه شکارچیان قدیمترین و استخوانهای 4 آدم میمونشکل (homo habilia) ، پریزینجنتراپ، که بیشتر به میمونهای اوسترلاپیتیکی (نگرید اوسترلاپیتیکاو) شباهت داشته، امّا دورة از عالم هیوانات جداشوی آدم را از cap گذراندهاند، یافت شدند. homo اعشو، که آن را بسیار عالمان اوسترلاپیتیک میحسابند و australopitbekus habilis مینامند، با قامت راست خوب گشته میتوانستند و خجم کاسهخانة سرشان به 652 سانتیمتر میرسید.
در آلداوهای اینچنین کاسهخانة سر اوسترلاپیتیک (زینجنتراپ) ، استخوانهای خیوانهای در وقت شکار کشتهشده (خایندهها، حشراتخورها، سومدارهای جوان) و آلات سنگین بسا دغل منسوب به دورة قدیمترین پلیالیت یافت شدند. توارة سنگی نیز به نظر میرسد، که احتمال باقیماندة اقامتگاه باشد. آثار گلخن دیده نمیشود (شاید آتش هنوز معلوم نبود).
در قَبَت بالایی (1، 4-1 میلیونساله) آلت سنگی و استخوانهای آدمانی، که در بین homo اعشز و پیتیکنتراپها میایستادند، یافت شدند. آنها زیر قَبَتهای دورة شیلّ ماندهاند. در یکی از طبقهها استخوان پیتیکنتراپ آلداوهای (آدم دورة شیلّی 490 هزار سال پیش زیسته) یافت شده است. قَبَتهای بالایی آلداوهای به دورة مدنیّت اشیلّ منسوبند.
دبیات: گ ر یه گ آ ر ا و گ. پ. ، پلیالیت افریکیه. در کتاب پلیالیت میره. تام 1، لنینگراد، 1977.