نظریة خراماسامی ارثیت، نظریة از نسل به نسل گزش-تن علامتها به واسطة خراماسامه، که اوّل عصر 20 به وجود آمد بنا به فرضیهای، که سال 1902 عالم امیریکایی و. سیتّان و عالم نیمیس ت. باویر پیشنهاد کردند، گینها در خراماسامهها جای مویین دارند. منبعد نظریة خراماسامی ارثیت در اثرهای ژنتیکهای امیریکایی ت. x. مارگو، ک. بریجیس و دیگران اساسناک کرده شد. مقرّر گردید، که گینهای یک خراماسامه یک گروه پیوست را تشکیل نموده، باید یکجایه میراث گرفته شوند. مقدار گروههای پیوست به مقدار جفت خراماسامهها برابر بوده، برای هر یک نمود ارگانیزمها دائمی است (نیگ. کریاتیپ). علامتهای پیوست گینها نیز یکجایه میراث گرفته میشوند. از این رو استفادة قانون کامبینسیة بیواسطة علامتها (نیگ. قانونهای میندیل) محدودتر میشود، یعنی علامتهای گینهایشان در خراماسامههای گوناگون (غیر گامالاگی) جایگیرشده، علیحده-علیحده میراث گرفته میشوند. حادثة پیوست ناپرّة گینهاش را مارگن و همکاران او مفصل تدقیق کردند و در این زمینه در خراماسامه پهای در پهای جایگیر شدن گینها را اساسناک نمودند. به عقیدة مارگن گینهای پیوستشدة خراماسامههای گامالاگی، که در والدین در نمود و هنگام مییاز در شکل گیتیرازیسیگاتی → جای خود را عوض کرده میتوانند. در نتیجه برابر گمیتههای او و ab گمیتههای اb و او حاصل میشوند. سبب این همین است، که علاقة خراماسامههای گامالاگی در مابین گینهای . کنده شده، سپس نوقهای
و
انها در نمود ͟͞ x ͟͞ بایه ن ایو است میشوود.
b
در حقیقت وجود داشتن این پراسیسّ را، که کراسّینگاویر نام دارد، سال 1933 عالم نیمیس ک. شتیرن و عالمان امیریکایی x. کرییتاو، ب. مک-کلینتاک اثبات کردند. نسبت بسامد کراساسّینگاویر و مسافة بین گینهای پیوست برای تهیة هریتة ژنتیکی خراماسامهها استفاده میشود.
لهال مسئلة حامل انیویرسلی بودن مالیکولههای کیسلاتة دی-زاکسیریبانوکلیت مورد تدقیق مفصل قرار گرفته است و انک-شاف منبعدة نظریة خراماسامی ارثیت محض به همین سمت ادامه دارد. نظریة خراماسامی ارثیت، که قانونیّت از نسل به نسل گذشته-ن علامتهای ارسی را تدقیق مینماید، در رونق و رواج علم و عملیة خواجگی قشلاق اهمیت کلان دارد. نظریة خراماسامی ارثیت در دست سلکسیونرها واسطة توانایی میباشد و محض در اساس آن نمود و نوعهای دلخواه هیوانات و نباتات به وجود آورده میشوند. دانستن قانونیّتهای جایگیرشوی خراماسامهها یکی از اساسهای تدقیق بیماریهای ارثی آدم میباشد.
د .: مارگن ت. گ. ، ابر. رباطы پا ژنتیکی، م.-ل. ، 1937؛ لابشیف م. ا. ژنتیکه، ل. ، 1967.