نلبندین میکال لزریویچ

نلبندین میکال لزریویچ (02. 11. 1829، نخجوان، قسم ش.-31. 03. 1866، شهر کمیشین، ولایت والگا­گرد) ، نویسنده، فیلسوف، دیماک­رتی روالوتسیانی، سوسیالیست اتاپیست ارمن. سالهای 1855-1858

در فکولتیت طبّی انیویرسیتیت مسکو تحصیل نموده است. نلبندین خادم جرنل پراگریسّیوی ارمنی «یوسیسپیل» (فرج شمالی) بود. سالهای در خارجه بودنش با ا. ا. گیرتسیف، ن. پ. آگریاو، م. ا. بکنین علاقه برقرار نموده، در مبارزة آزادی‌خواهانة عمومیروسی فعالانه اشتراک کرده است. نلبندین ضرورت مستحکم کردن دوستی خلقهای ارمن و روس را ترغیب نموده است.

نلبندین معلوما­ت انسیکلوپدی داشت و مسئله‌های فلسفه، اقتصاد سیاسی، پیدگاگیکه و زبان‌شناسی را تدقیق می‌کرد. فلسفة نلبدین در انکشاف افکار جمعیّتی ارمن مرحلة مهم بود. او پیروی متریالیزم انترا­پالاگی ل. فیییربخ و ن. گ. چیرنی­شیوسکیی بود، طبیعتشناسی را همجیهته ترغیب و تشویق می‌کرد. در ساحة استتیک رئالیزم و عقیدة دموکراتشای روالوتسیانّ روس را طرفداری کرده است. عقیده‌های نلبندین یکی از منبعهای انکشاف مدنیّت پراگریسّیوی عصر 19 ارمن بود. نلبندین اساس‌گذار رئالیزم تنقیدی در ادبیات ارمن می‌باشد. او برای جاری نمودن زبان نو ادبی ارمنی (اشخربر) مبارزه برده است. در ایجادیات نویسندگان معاصر ارمن عنعنه‌های او دوام دارند.

س .: ازبر. فیلاسافسکی ا آبشییتوینّا-پالیتیچیسکی پرایزویدینیه، م. ، 1954؛ ستیخاتوارینیه، م. ، 1967.

د .: x ا چ ا ت ر یه ا ا. و. ، میراوازّری­نی م. ل. نلبندینه، «اچ. زن. مگپ ام. و. ا. لنینه»، 1962، م 171؛ درا­نین س. . م. نلبندین، م. ، 1963.