mیوa

mیوa، بر، بار، ثمر، ثمره (truclus) ، عضو رستنیهای پوشیدتوخم، که از غوره و دیگ. ازیهای گل به وجود آمده، به مقصد تشکّل، محافظت و پهن‌شوی تخم خذمت می‌کند. میوه پس از باردارشوی گل (غیر از میوه‌های پرتاناکرپی، نیگ. پرتیناکرپیه) خاسیل می‌شود. شکل، ‌اندازه، رنگ میوه‌ها خیلی گوناگون است.

میوه‌ها عادتاً دو خیل: حقیقی و غیریهقیقی می‌شوند. میوه‌های حقیقی از غورکهای پیوست و غیریهقیقی از غورکهای پیوست و عضوهای دیگر گل تشکّل می‌یابند. قسم بیرونی میوه از می‌وپرده عبارت است، که از دیوارن غورک انکشاف می‌یابد. در درون میوه (یعنا در جوف، کاواکی آن) و پل­تسینت تخم حاصل می‌شود. می‌وپرده (پیریکرپیی) از بافته‌های سیرمغز پیوست یا از بافته‌های خشک ترکیب یافته، عادتاً از سه قَبَت عبارت است: بیرون (ایکزاکرپیی) ، مابینی (می‌زاکرپیی) و درونی (اینداکرپیی). امّا چنین تصنیفات شرطیست، زیرا بعضاً می‌وپرده 2 م قَبَت خم داشته می‌تواند. در تشکّل می‌وپرده گل بند (گلجایه) ، گلپوش (کاسبرگ، تاجبرگ) ، بیخ گردبرگ و دومچبرگ گل نیز اشتراک می‌کنند. میوه‌های حقیقی ساده (از یک ستونچه انکشاف یافته است) و مرکّب (از گینیتسیّهای اپاکرپی سیر‌شمار) می‌شوند. میوه‌های ساده می‌وپردة خشک یا تر دارند. میوه‌های خشک را به سیرتوخم یا گشاده‌شونده (برگکمیوه، غلافک، غوزخلتمیوه و غ .) و گشادپشنگیده (دوپرّه، چارمغز، دان، دانک و غ .) جدا می‌کنند.

میوه‌های تر سیرتوخم (غجوممیوه‌ها، سیب، اپار و غ .) و یکتوخمه (دا­نک) می‌شوند. میوه‌های مرکّب را از روی نام و ساخت میوه‌های ساده (مس. ، برگکمیوة مرکّب، دان یا دانک مرکّب و غ .) مویین می‌کنند.

تسنیفات نسبتاً حاضره‌زمان مارفاگینیتیکی میوه مجموع علامتهای ساخت گینیتسیی (مجموع می‌وبرگها) ، خصوصیت و درجة اشتراک عضوهای دیگر (غیریگینیتسیی)- را در تشکّل میوه، اینچنین عدد، جایگیری و راههای پیوست‌شوی می‌وبرگها، مقدار و خصوصیت پیوستی تخم و غ.-را، که در شرح تحوّل میوه مهمند، به اعتبار می‌گیرد. در همین اساس س. 1948 عالم ساویتی ا. ل. تختتسین میوه‌ها را به گروههای اپاکرپی (مس. ، مرمینجان، توت، قلفونه‌ای، گیلاس، آل و، شفتالو، سنجید، اجل‌گیاه، لیس­ته، بادام، خرما و غ .) ، که از ستونچه‌های پاپیوست انکشاف می‌یابند و تسیناکرپی (چایکاهک، کنه‌کنجد. سوسن، بُلوط، چارمغز، انجیر، انار، انگور، ناک، بهی، افلیسون، تربوز، کد و، خربزه، خشخاش، آفتاب‌پرست، گندم و غ .) ، که از گینیتسیّهای پیوستبرگ به وجود می‌آیند، جدا کرده است. میوه‌های تسیناکرین در نوبت خود س کیپریی، پرکریی و لیزیکریی می‌شوند. میوه در حیات رستنی اهمیت بزرگ داشته، باعث محافظت و پهن شدن آن می‌گردد. مینپرده میوه را تا پختن از خشکیدن، تأثیرات مکانیکی، از xوردن هیوانات (در این دوره در آن مادّه‌های زهرناک، ترشی و غ، غن گشته، بعد پخته رسیدن میوه نیست می‌شود) ایمن می‌دارد. mیوپردة میوه‌های گشادنشونده تخم رسیده را از سبزش برمحل و خردن هیوانات محافظت می‌نماید. میوه و تخم با یاری شمال، آب، هیوانات و آدم پهن می‌شود. بعضی میوه‌ها برای با یاری شمال پهن شدن (انیماخاریه) خود را موافق کرده‌اند (مس. ، پرّه، قناتک، تاجمویک، ستالادیی پرمانند و غ. دارند). در می‌وپردة میوه‌های با آب پهن‌شونده (گیدراخارنده) انکشاف بافتة هواگیر، جوف هوانیگاهدارنده مشاهده می‌شود. بعضی میوه‌ها هر گونه چنگکخار، مویکخار چسپک و غ. دارند، که به پشم هیوانات و لباس آدمان می‌چسپند. بعضی میوه‌ها را مورچه (میرمیکاخاریه) و پرّنده‌ها (آرنیتاخاریه) یا هیوانهای دیگر (زااخاریه) پهن می‌کنند. میوه‌ها با تخمی، پارو، آلات خواجگی قشلاق و نقلیات نیز پهن می‌شوند.

میوه در خواجگی خلق اهمیت ک­لان دارد. میوة خردنباب رستنیهای خودرویی و مزروع تخمدار (سیب، مورود، پاک، بهی) ، دانکدار (زردآلو، شفتالو، آل و، آلوبال و. آلوچه، گیلاس و غ .) ، تسیتروسی (لیم و، افلیسون، نارنج و غ .) ، سوبتراپیکی و تراپیکی (انار، انجیر، انبخ، اننس، موز، اواکدا) و غجوممیوه (تسات، انگور، بیکتاشی، شهتوت زمینی، قلفونه‌ای و غ .) می‌شود. به استحصال میوه‌جات خردن ساحة باغداری مشغول است. میوه به مقدار زیاد مادّه‌های غذایی (سفیده، روغن، انگشتاب، ویتامین، مادّه‌های مینیرلی و غ .) داشته، جزء حتمی xوراکواری و یکی از منبعهای انگشتاب هاضم است. میوه‌های تخمدار بیشتر فروکتازه، دانکدار باشد، گلیوکازه و سخرازه دارند. میوه سیرویتمین است. مس. ، در میوه‌های تسیتروسی 50-90 مگ% ویتامین جمع می‌­شود. میوه‌جات کانتسینترت طبیعی ویتامینهاست. مس. ، در نسترن تا 1500 مگ% ویتامین س و 5 مگ% ک­راتین (آراویتمین ا) ، سیاهکات تا 400 مگ% ویتامین س غن می‌شود. موافق معلومات انستیتوت غذای ایت ا.ج.ش.س. نارمة سالانة استعمال میوه برای یک کس 106 کگ است. مادّه‌های فعال بیولوگی ترکیب میوه در پراتسیسّ هاضمه و متابولیزم رل مهم می‌بازند. یک زمره میوه‌ها را در طبّ با مقصد طبابتی و چون غذای پرهیزی به کار می‌برند. بسیار میوه‌ها را مدّت دراز (مخصوصاً سیب، ناک، انگور، لیم و، افلیسون، نارنج و غ .) تر و تازه نگاه داشتن ممکن است. میوه را میخوشکانند؛ مربّا، کامپات، چیم، پاویدلا و غ. تییار می‌کنند. علم می‌وشناسی را کرپالوژی می‌نامند.

تسویر در ص. 492-193.

د .: کدو ن. ن. ، گینیتیچیسکیه کلسّیفیکتسی پلاداف، «ویست. مگ و»، 1947، م 12؛ تختدجیه ا. ل. ، مار­فالاگیچیسکیه ایوالیوتسیه پاکرыتاسیمین­نыخ، م.-ل. ، 1048؛ همان معلّ. ، آس­ناوы ایوالیوتسیانّایی مارفالاگی پاکرы­تاسیمینّыخ، م.-ل. ، 1064؛ لیوینه ر. و. ، سپاسابы رسپراسترنینیه پلاداف ا سیمیه، م. ، 1057 همان معلّ. ، پلادы، سرتاو، 1097؛ شراکاو و. پ. ، تکنولوژی خرنینیه ا پیریر­باتک پلاداف ا آواشیی، م. . 1070.

م. حاجیمتاو.