«پروده» («حقیقت») ، گزیتة هرروزه، آرگن کم کپسّ، در مسکو نشر میشود. و. ا. لینین سال 1912 تأسیس کرد. شمارة اوّلین «پروده». 22 آوریل (5 مهای) 1912 از چاپ برآمد. به همین مناسبت روز 5 مهای هر سال در ا.ج.ش.س. همچون pوزیu مطبوعات قید کرده میشود. تاریخ «پروده»، با تاریخ کپسّ، عنعنههای مطبوعات بلشویک علاقهمند است. از شمارة اوّلین «پروده»، پراپگندیست فعال غایههای مارکسیزم-لنینیزم منبر پرتیة کمونیستی، تشکیلاتچی عامّههای محنتکشان در روالوتسیة سوسیالیستی بوده، با منشویکان و تراتسکییچیان، ایسارها و اپورتونیستان دیگر مبارزة آشتیناپذیر میبرد، علاقة بلشویکان را با محنتکشان مستحکم میکرد.
سالهای 1912-1914 و. ا. لنین بیواسطه به «پروده» راهبری نموده، مؤلف فعال آن بود. او دایر به مسئلههای مهم حرکت روالوتسیانی، ادیالوژی، کار پرتیوی زیاده از 280 مقاله چاپ کناند. تیرج گزیته در این دوره 40 هزار نسخه بود. در کار ریدکسیه بسیار خادمان پرتیه فعالانه اشتراک داشتند. لنین به کار «پروده» قوّههای ترقّیپرور ادبیات را جلب نمود. به شعبة ادبیات و صنعت م. گارکیی راهبری میکرد. حکومت پادشاهی «پروده» را بیرحمانه تعقیب مینمود. در دوام دو سال و سه ماه موجودیّت خود «پروده» 8 مراتبه بسته شد، امّا گزیته با نامهای دیگر: «رباچیه پروده»، «سیویرنیه پروده»، «پروده تروده»، «زه پرود و»، «پرولتارسکیه پروده»، «پت پرودы»، «رباچیی»، «تروداویه پروده» نشر گردید. در عرفة جنگ یکم جهانی (1914-1918) حکومت پادشاهی چاپ گزیته را منع کرده، خادمان آن را به خبس گرفت. بعد سرنگون شدن حکومت پادشاهی 5 (18) مارت 1917 چاپ «پروده» همچون آرگن کم و کامیتیت پتربورگی رسدرپ (ب) از نو برقرار گردید. از آوریل 1917 به چاپ «پروده». لنین راهبری کرد. از آوریل تا اکتبر 170 مقالة او، از جمله تزیسهای آوریلی، معروضة در کنفرانس آوریلی رسدرپ (ب) خواندهاش چاپ شد. «پروده» در تییار نمودن و گذرانیدن روالوتسیة اکتبر رل کلان بازید، 5 (18) ژوئیة 1917 حکومت موقتی ریدکسیة «پروده» را تارمار کرد، امّا وهای باز با نامهای «لیستاک پرودы»، «پرولتاریی»، «رباچیی»، «رباچیی پت» چاپ میشد. بعد روالوتسیة اکتبر از 27 اکتبر (9 نوامبر) 1917 با نام «پروده». همچون آرگن کم رسدرپ (ب) نشر گشت. از 16 مارت 1918 در مسکو چاپ میشود. تا سال 1952 آرگن کامیتیتهای مرکزی و مسکوگی وکپ (ب) ، از اکتبر 1952 آرگن کم کپسّ.
در سالهای جنگ گرجدنی کارگران و دهقانان را متّحد کرده، بر ضد کانترّیوالیوتسیه مبارزه میبرد. گزیته شنبهگیهای کمونیستی را فعالانه طرفداری میکرد. وهای نه فقط پراپگندیست و اگیتتار کالّیکتیوی، بلکه تشکیلاتچی عامّة وسیع خم بود و میباشد. سالهای پنجسالههای اوّل ریدکسیههای سییار «پروده»، در تمام اچستکههای ساختمان مملکت عمل میکردند؛ در کالّیکتیوانیدن خواجگی قشلاق و گذرانیدن روالوتسیة مدنی سهم ارزندهای گذاشت. در دورة جنگ بزرگ وطنی «پروده»، خلق را در اطراف پرتیه متّحد نمود، او را بر ضد استیلاگران نیمیس به پا خیزاند. بعد جنگ محنتکشان مملکت را به ساختمان جمعیّت کمونیستی سفربر نموده، حیات کپسّ و همة خلق ساویتی، مسئلههای انکشاف اقتصادیات، علم و تکنیکه، معارف، ادبیات و صنعت و دوستی خلقها را ریلیستانه انعکاس میکند و برای پایدار گرداندن صلح و امنیت مبارزه میبرد. در صحیفههای گزیته پراگرمّة لنینی صلح، که سعیزد 24-ام کپسّ آن را قبول و سعیزدهای 25 و 26-م تکمیل داده است، انعکاس مییابد. «پروده» جریان روالوتسیانی مملکتهای کاپیتالیستی و حرکت ملّی آزادیخواهی مملکتهای مستملکوی را فعالانه طرفداری میکند. در مسکو و 42 شهر (در یک وقت توسط علاقة فاتاتیلیگرفی یا متریسه) با تیرج عمومی زیاده از 11 ملیه 500 هزار (1979) نسخه نشر میشود. سرور کالّیکتیو ریدکسیة «پروده». هیت تحریریه میباشد، که آن را کم کپسّ تصدیق میکند. در ا.ج.ش.س. و 203 رجه شمارة بسیار مخبرایه «پروده» کار میکنند. گزیته از کلانترین اگینتیهای تلگرافی اخبارات میگیرد. «پروده» در سخیفههای خود حیات ریسپوبلیکة ما را نیز وسیع انعکاس مینماید، پروبلمخای مهم خواجگی خلق، علم و مدنیّت را محاکمه میکند. در آن اثرهای س. عینی، ا. لاهوتی، ب. غفوراف، م. تورسونزاده، م. میرشکر و دیگران ادیبان و عالمان نامی تاجیک، متخصصان و پیشقدمان استحصالات ریسپوبلیکه دائما چاپ میشوند. «پروده» با 2 آردین لنین (1945، 1962) و آردین روالوتسیة اکتبر (1972) مکافاتانیده شده است.
د .: «لنین و «پروده»، م. . 1970؛ لاگیناو و. ت. ، لنینسکیه «پروده» (1312-‘14 گگ) ، م. ، 1972.