جومهوری سودان

سودان، ریسپوبیکة دموکراتی سودان دولتیست در شمال و شرق افریکه. مساحتش 2، 5 ملن نم2. اهالی‌اش 20، 6 ملن نفر (11983) ، اساساً عربها، نوبگیها و غیره. از سه دو حصّة ‌دینداران مسلمانند. زبان رسمی-عربی. پایتختش شهر خرطوم. سردار دولت-پرزیدنت. آرگن عالی قانون‌برآر-مجلس ملّی خلقی. قسم زیاد مملکت را پشته‌کوهها فرا گرفته‌اند، که بلندیشان اساساً 300-1000 م، در غرب و جنوب بیش از 3000 م. نقطة بلندترین-کینیت (3187 م). اقلیمش اساساً سوباکوتاری، در شمال تراپیکی و بیابانیست. هررت میانة ماهاوه از 15 تا 354) ، بارشات سالانه در شمال خیلی کم، در جنوب 500-1400 مّ. در ناحیه‌های شمالی رستنیهای نیمبیبّانی و بیابانی، در جنوب رستنیهای سونگی می‌رویند و بیشه‌های تراپیکی موجودند. دریای کلانش نیل (شاخابهایش سبت و نیل کبود).

در هزاره‌های 4-3 تا میلاد در حدود سودان مدنییتی پیدا شد، که به مدنیّت حاضرة مصر نزدیک بود. از عصر 8 تا میلاد پی هم دولتهای ابتدایی صنفی نلته، می‌راه وجود داشتند؛ تا عصر 7 میلادی دولتهای نصرانی موقورّه، الاه، نبتیه به وجود آمدند. بعد مصر را (عصر 7) ضبط کردن عربها مهاجرت آنها به سودان سر شد. آخر عصر 14 و اوّل عصر 16 دولت اسلامی سینّر سلطانی دارفور و غیره پیدا گردیدند. در ناحیه‌های جنوب سودان، که اهالی‌اش اساساً قبیله‌های زنگینجاد بودند، مناسبتهای اقتصادی اولادی باقی می‌ماندند. سالهای 1820-22 حدود سودان را حاکم مصر محمّد علی‌ ضبط کرد. از سالهای 60 عصر 19 به سودان عمدن انگلیسها سر شد. در رفت شورش مخدیان (1881-98) دولت مستقل تیاکرتی تشکّل یافت. سالهای 1899-1955 سودان مستملکة انگلیه بود. سال 1946 پرتیة کمونیستی سودان تأسیس یافت. 1 ژانویه 1956 سودان دولت مستقل-ریسپوبلیکه شد. سال 1958 در نتیجة تبدّلات دولتی ترتیبات دیکتاتوری برپا گردید. 25 مة 1969، بعد حاکمیت را به دست گرفتن قوّه‌های روالیوسیانی، سودان ریسپوبلیکة دموکراتی اعلان شد. یک قطار تغییرات پیشقدم اجتماعی و اقتصادی به عمل آمد.

ز سال 1956 با ا.ج.ش.س. علاقة دیپلماتی دارد.

ساس اقتصادیاتش خواجگی قشلاق. پخته (569 هزار تان، 1983) ، اینچنین کنجت، ارخیس، جواری، ارزن می‌کارند. فندقپرور ترقّی کرده است.

ساسن گوسفند، بز، گاو (55 ملن سر، 1963) می‌پرورند. کارخانه‌های صناعت خوراکواری، سبک، کارکرد متال دارد. طول راه آهن 5 هزار کم، راههای اتومبیلگرد 21 هزار کم و کشتی‌گرد قریب 6 هزار کم است. به مملکتهای خارجه پخته، ارخیس و غیره می‌برارد. بندر اساسی‌اش پارت-سودان. واحد پول-فونت سودانی.