بانکی
ومومیجهانی (انگل. world bank) ، سازمان بینلمیللی مالیوی، که با مقصد رساندن یاری مالیوی و تکنیکی به کشورهای رشدیابنده سال 1944 در کنفرانس بریتّان-ود (ایالات متحدة امریکا) تشکیل کرده شده است. بانک عمومیجهانی (در برابر خزینة بینلمیللی اسعار) یکی از سازمانهای بزرگ مالیوی جهان میباشد. آن بار نخست به کشورهای اروپای غربی پس از جنگ دوّم جهانی در پرداخت قرض فعالانه حصهگذاری نموده است. هدفخای بانک عمومیجهانی: مساعدت نمودن به جهانیشوی استوار به نفع تمام طبقههای اهالی؛ کم کردن سطح کمبضاعتی؛ سرعتبخشی به رشد اقتصادی بی رسانیدن ضرر به محیط اطراف؛ از بین بردن کمبغلی و گرسنگی، تأمین فراگیری معلومات عمومی ابتدایی؛ تشویق برابری میان زن و مرد و وسیعسازی حقوق و امکانات زنان؛ پست نمودن سطح فوت کودکان، بیهسازی وضع حفظ مادران؛ مبارزه با ویچ/سپید، تبلرزه و بیماریهای دیگر. بانک عمومیجهانی وظیفههای جهانی رشد انسان را بررسی نموده، برای نیازمندان با فایضهای پست قرض پیشنهاد مینماید. دو مؤسسة بانکی با هم زیچ علاقهمند آن-بانک بینلمیللی تجدید و رشد (بّتر) و اسّاتسیتسیة بینلمیللی رشد (ابر) برای کشورهایی، که به بازارهای سرمایة جهان دسترسی ندارند، با فایضهای پست، فایض صفری قرض و یا کمک بیبازگشت (گرنت) میدهند. بانک عمومیجهانی بر خلاف موسّسیسههای دیگر مالیوی جهانی برای گرفتن فایده نمیکوشد. در سالهای 1968-80 فعالیّت بانک عمومیجهانی برای رساندن یاری به کشورهای رشدیابنده روانه گشته بود. این زمان بانک عمومیجهانی در سرمایهگذاری بیش از 1800 لایحه در تمام ساحههای اقتصاد کشورهای رشدیابنده، به مثل باسنیه و هیرساگاوینه، گوینیّه، بنگلدیش، میکسیکه، تیمار شرقی، هندوستان و کشورهای آسیای مرکزی، از جمله جمهوری تاجیکستان عملاً شرکت دارد. بانک عمومیجهانی در بیشتر از 100 کشور جهان نمایندگی دارد، که در آنها زیاده از 10 هزار نفر فعالیت میکنند. قرارگاه اساسی بانک عمومیجهانی در واشنگتن است.
جومهوری تاجیکستان سال 1993 عضو بانک عمومیجهانی و در سال 1994 شامل اسّاتسیتسیة بینلمیلّلی رشد (ابر) گردید. نمایندگی بانک عمومیجهانی در جمهوری تاجیکستان اکتبر 1996 تأسیس داده شد. از سال 1996 بانک عمومیجهانی به تاجیکستان تقریباً 850 ملّیان دلار ایالات متحدة امریکا قرض و یاریهای بیبازگشت (گرنتها) جدا نموده است. تقریباً 34 درصد مبلغ مذکور برای رشد ساحة کشاورزی و دهات جدا شده است. ساحههای اساسی دیگری، که در جمهوری توسط ابر از سال 1996 مورید دستگیری بانک عمومیجهانی قرار داده شدند، سیاست اقتصادی و بخش دولتی (17%) ، انرژیتیکه (15%) ، ساحة آبتعمینکنی (15%) ، ساحة تندرستی و حفظ اجتماعی (9%) و ساحة معارف (10%) میباشند. سال 2013 20-سالگی همکاریهای تاجیکستان و بانک عمومیجهانی چش گرفته شد.
دبیات: britanica. نستالنیه اینتسیکلاپیدیه. مسکو، 2008؛ دینگ، کریدیت. بنک (اچیبنیک) /پاد رید. جوکاوه ا. ف. مسکو، 2009؛ فننسы. /پاد رید. ارخیپاوه ا. ا. ، پاگاساوه ا. 3. مسکو، 2009.
ش. رحیمزاده.