بوبکر خوارزمی

بوبکر خوارزمی موهم­مد ابن عبّاس (935، خوارزم-993، نیشاپور) ، شاعر و دانشمند عربیزبان تاجیک. پدرش از خوارزمیان، مادرش خواهر مورخ معروف ابوجعفر محمّد ابن جریر طبری (839-923) بوده است، از این رو به وه‌ای لقب تبرخزی داده بودند. با مقصد آموزش عمیق علوم زمان و سیر و سیاحت در جوانی به اراک، سوریه، خلب و دیگر کشورها سفر کرده، با دانشمندان و ادیبان آن جایها واخورده است.

پس از سفرها به بخارا آمده، به خدمت دربار سامانیان وارد شد و با وزیر سامانیان ابوعلی بلعمی رابطة دوستی برقرار نمود. پس از مدّتی به سیستان و شیراز سفر کرد؛ از آن جا به نیشا­پور آمد و به کار تعلیم و تدریس مشغول شد. با خاندان بویهیان (حکمرانی 935-1055) نزدیکی داشت، از این رو، به تعکیبات وزیر سامانی­یان ابولهوسین اتبی (سالهای وزیر 977-986) گرفتار شد و به نانیب اصفهان نزد صاحب ابن ابّاد رفت. پس از وفات اتبی باز به نی­شاپور برگشت. از ابوبکر xارزمی مجموعه‌ای با نام «رسایل» و دیوان اشعار باقی مانده است. در «رسایل» نامه‌های به اشخاص گوناگون نوشتة ابوبکر xارزمی فراهم آمده‌اند. آنها برای آموختن تاریخ و خصوصیتهای نثر بدیعی عصر 10 اهمیت کلان دارند.

«ر­سایل» در استنبول و بمبه‌ای به طبع رسیده است. در دیوان اشعار ابوبکر xارزمی قصیده‌ها، غزلها، مرثیه‌ها، هجویه‌ها و غیره جمع‌آوری شده‌اند. ابوبکر xارزمی در اشعار خجوی‌اش بعضی هادیمان دولت، خلیفه‌های عبّاسیان، اشخاص کاهل و مفت‌خور را مذمّت کرده است. شاعر خواننده‌اش را به عزم و ثبات، دوری جستن از دوستان ریای و رفتار ناشایسته دعوت می‌نماید.

دبیات: ابدولّیپ ا. ، پاازیه نه عربسکام یزыکی و سریدنیی ازی ا خارسنی x-نچله xi ویکاو، تشکینت، 1984.            ا. علی‌مرداناو.