مونده،
گروه خلکهای هندوستان (از جمله خود مونده، سنتلها، خا، کخریه، کارک و، سوره، گدبه، جونگ، برهارها، بوهومیجها و غیره) ، که اساساً در جنوب شتت بهار، شتتهای آریس، بنگالة غربی زندگی میکنند. شمارهاشان تقریباً 7، 5 میلیون نفر. (1978). به زبان مونده گپ میزنند. به دین دارای عنصرهای انیمیستی با هندویه آمیخته اعتقاد دارند. مونده اولاد قدیمترین اهالی هندوستان میباشند، که از استبداد خلقهای دروید و بعدتر هندوارانی در ناهیهای جنگلزار کوهی هندوستان مرکزی پناه یافتهاند. مونده از آخر عصر 18 زیر اسارت مستملکداراف انتلیس افتاد. سالهای 1818-20، 1855-95 شورشهای کلان ملّی آزادیخواهانة خلقهای مونده به 1908 عمل آمدند. مونده از جهت ترقّیات اجتماعی و اقتصادی و ایتنیکی دورههای گوناگون را از cap میگذرانند. برابر خلقهای پیشقدم (مونده، سنتلها و غیره) ، اینچنین گروههایی (جونگ، برهارها) هستند، که اکنون از شکار و جمعآوری میوه و ریشه به دهقانی عادّیترین میگذرند و در روزگار آنها بسیار باقیماندههای ساخت اولادی-قبیلوی وجود دارند. مشغولیّتهای اساسی مونده دهقانی (شالی، ارزن، لُبیا، سبزهوات) ، امّا در زندگی آنها شکار و جمعآوری میوه و ریشه نیز رل مخصوص میبازد. aز هنرمندی کُلالی، بافندگی، کندهکاری ترقّی کرده است. قسم مونده در کوهکاری و صناعت متالورگی کار میکند.